İlk akvaryumunuza koyacağınız balıkların seçimi acemi bir akvarist için büyük sorumluluk gerektiren önemli bir durumdur. Halihazırda herkesi büyüleyecek kadar çok çeşitli balık türü bulunmaktadır. Ancak çoğu balık türünün acemi akvaristlerin oluşturmakta zorlanacağı özel bakım koşulları gerektirdiğini akıldan çıkartmamak gerekmektedir.
Genel Bilgi
Tecrübeli akvaristler çeşitli nedenlerle yola zahmetsiz balık türlerini seçerek koyulmayı tavsiye etmektedir. Akvaristlik biraz biyoloji, biraz hidrokimya ve biraz da mikrobiyoloji bilgisi gerektiren çok yönlü bir hobidir. Hata yapmadan ne yazık ki tecrübe kazanılamamaktadır. Yanlış adımlardan biri balık ölümlerine ve öncelikle de en hassas türlerin ölümüne yol açabilir. Daha dayanıklı olan balıkların ise hatalara karşı hayatta kalma olasılığı daha yüksektir.
Acemi akvaristler, farklı su parametrelerinde akvaryum balıklarının sağlıklı olduğuna dikkat etmelidir. Bu durumda onlar için özel bir su ortamı oluşturmaya gerek yoktur, önemli olan birkaç basit kurala uymaktır.
Ayrıca bakımı kolay olan akvaryum balıklarının üremesi de genellikçe oldukça kolaydır, bu da üreme konusunda olumlu ilk tecrübeyi kazanmanızı ve üreme konusunda temel konuları kavramınızı ve evcil hayvanlarınızın popülasyonunu çoğaltabilmenizi sağlar.
İlk akvaryum dostları olmaya mükemmel aday 10 en zahmetsiz türü dikkatinize sunarız.
İçindekiler
1. Lepistes
Listemizdeki ilk yeri küçük bir balık olan Lepistes alıyor. Ezici çoğunlukta amatörler için bu tür birinci sırada yer alır. Lepisteslerin bakımı ile edinilecek tecrübe, profesyonel akvaryum hobisi dünyasına geçişin anahtarı halini almıştır.
Lepistesler çok fazla renk çeşitlerinin olmasıyla ayrışmaktadır ve hemen hemen her akvaryum ortamında hayatta kalabilmektedirler. Ancak yoğun bitkiler bulunan 50 litrelik akvaryumlarda 6-10 balıktan oluşan bir sürü halinde tutmak yine de en iyisidir. Barışçıl balıklar olup genel akvaryumlara çok uygundur, erkek olanlarının önemli avantajı olan peçeli kuyruğunu kaybetmemeleri için Lepistestlerin diğer balıkların yüzgeçlerini kemirebilen türlerle aynı akvaryuma koyulması tavsiye edilmemektedir.
Lepistesler viviparous (canlı doğuran) balık grubundandır, yani yumurtlamadan sonra kendi kendine beslenebilen, gelişmiş bir yavru doğar. Dolayısıyla bu balıkları yetiştirmek herhangi bir zorluğa neden olmamaktadır, çünkü işlem genel bir akvaryumda herhangi bir müdahaleye gerek kalmadan gerçekleşebilmektedir. Lepistesler için yem seçmek de zor değildir, bu balıklar canlı, dondurulmuş ve kaliteli kuru yemleri yiyebilir.
2. Zebra Balığı
Akvaryumda suyun yüzeyine yakın olmayı tercih eder. Sürü balığıdır ve bu yüzden en az 6 balıktan oluşan sürüler halinde olmalıdır. Minimum 30 litre akvaryum gerekmektedir ve tercihen uzun olmalıdır. Çünkü Zebra Balığı çok hareketli bir balıktır ve yüzmek için alana ihtiyacı vardır. Yüksek aktivitelerine rağmen bu balıklar son derece sakindir ve kimseyi rahatsız etmezler. Ayrıca Zebra Balığının olduğu akvaryuma canlı bitki koymak da faydalıdır.
Yumurtlayan balıklar olup, yumurtlama sistemi çok karmaşık değildir ve bakımı oldukça acemi bir akvarist için dahi uygundur.
Çizgili «Standart» renkteki balığa ilaveten, leopar desenli ve genetiği değiştirilmiş GLO serisi renk çeşitleri bulunmaktadır. Beslenme konusunda seçicidirler, suyun yüzeyinde yüzen pullar şeklindeki kuru yemler onlar için idealdir.
3. Xiphophorus (Kılıç Kuyruk) Balığı
Xiphophoruslar – Acemiler için harika balıklardır. Bu balıklar viviparous grubun nispeten büyük temsilcileridir. Bazı örnekleri akvaryumda 8 -10 cm ye kadar büyüyebilmektedir. «Klasik» biçimin karakteristik özelliği, kuyruk yüzeyi üzerinde bir xiphoid işaretin olmasıdır. Şu anda hem renk, hem de vücut şekliyle farklı olan çok sayıda formu mevcuttur.
Kapalı 50 litrelik bir akvaryumda bakılması uygundur, çünkü bu balıklar çok zıplayan türde balıklardır. Balıkları küçük «Haremler halinde» tutmak en iyisidir– bir erkek başına 2-3 dişi olması gerekmektedir. Aksi halde erkekler arasında çatışmalar olması mümkündür. Akvaryuma canlı bitki koyulması tercih edilir.
Xiphophoruslar genel olarak sakin balıklardır ve çoğu türle uyum içindedirler, ancak bazen aralarında oldukça huzursuz olanları çıkmaktadır.
Viviparous balık grubunda olduğu ve gelişmiş yavrular dünyaya geldiği için üreme zor değildir.
Akvaryumda yaşama süresi 3 ila 5 yıl arasındadır.
4. Moli Balığı
Listemizde bir başka canlı doğuran balık daha bulunmakta. Bu balıklar nispeten büyük balıklar olup, dişiler 10 cm’ye kadar büyüyebilmektedir, erkekler biraz daha küçüktür. En popüler olanları, gövdesi tamamen siyah renk olanlardır.
Yetiştiriciler çok sayıda renk alternatifi geliştirmişlerdir.
Ayrıca birçok insan, sırt yüzgeci son derece gelişmiş olan ve hızlı hareket edebilen yelken kuyruklu molilere (molinezyavelifera) hayran olur. Bu balıklar zaman zaman komşularına karşı saldırgan olabilmektedir.
Diğer canlı doğuran dişi balıklar gibi moli balıklarını erkeklerin baskın olduğu en az 50 litrelik akvaryumlarda tutmak en iyisidir. En iyi dekorasyon şekli canlı bitkiler ve doğal dalgaların karaya attığı kütüklerdir. Orta sertlikte ılık su tercih edilmektedir.
Мoli Balıkları birçok balık için iyi bir komşudur. Bazen sadece birkaç tanesi genel akvaryumda saldırgan olabilir.
Üreme basit ve genellikle kendiliğinden olur. Yavrular doğumdan sonra tamamen biçimlenir ve kendi kendine beslenebilir.
5. Аncistrus (Cüce Vatoz)Balığı
«Yapışkan yayın balıkları» Ancistruslar acemi akvaristlerin çoğu tarafından bu isimle bilinmektedir.– Bu balıkların dik yüzeyler de dahil olmak üzere her hangi bir yere tutunmasını sağlayan «vantuza» dönüşen ağızları vardır. Ağzının bu özelliği sayesinde ana besin kaynağı olan su yosunlarını rahatça kazıyıp yiyebilmektedir. Bu da akvaryum camının ve dekorasyonun temiz kalmasına yardımcı olmaktadır. Bu yüzden Ancistruslar acemi akvaristler için çok faydalı akvaryum balıklarıdır.
Boyutları maksimum 10-12 cm dir. Üzerinde beyaz benekler bulunan koyu gri bir vücuda sahiptir. Peçe yüzgeçli ve tamamen beyaz renkli formları bulunmaktadır.
En az 50 litrelik tüm tropikal akvaryumlarda bakmak için uygundur. Sindirim için gerekli olan selülozu alarak, kazımayı çok sevdikleri doğal dalgaların karaya attığı kütüklerin mevcudiyeti tasarım için bir gerekliliktir.
Bazen canlı bitkilere zarar verebilirler. Balık türlerinin çoğuyla uyumludurlar. Bir dişi bir erkek akvaryumda olduğunda genellikle spontan bir yumurtlama görülmektedir.
6. Siyah Tetra Balığı
Bakımı kolay olan bu balık acemi akvaristler için mükemmel bir seçimdir. Balık 3-4 cm’ye kadar büyümektedir, uç adet koyu enine çizgisi olan gümüş renkli bir gövdeye sahiptir.
Peçeli ve albino formları bulunmaktadır. Son zamanlarda son derece parlak floresan renklere sahip genetiği değiştirilmiş GloFish Tetra Balıkları dikkati çekmektedir.
Bakımı için en az 40 litre hacminde bir akvaryum gereklidir. Tetra Balığı sürü balığıdır, en az 6 üyeli sürü halinde olmalıdır. Bitki çalılıkları bulunan serbest alanlarda yüzmelerini sağlamak gerekmektedir.
Tetra Balıklarının beslenmesinde de ayrıca bir sorun olmamaktadır. Suyun orta katmanlarında ve yüzeye yakın kısımlarında beslenmeyi tercih ederek her türlü yemi mükemmel şekilde yerler.
Üreme önceki türlere göre biraz daha zordur, ancak biraz teorik hazırlık sonrasında üreme tamamen mümkündür.
Akvaryumda ortalama yaşama süresi – 3 ila 4 yıldır.
7. Kavgacı Siyam Balığı (Betta splendens)
Erkeklerin birbirlerine tahammülsüzlüğü dolayısıyla «Kavgacı Balık» olarak anılmaktadır. Labirent Balıkları gurubuna aittir. Bu balıklarda özel bir solunum organı; labirent bulunmaktadır. Bu solunum organı nefes almak için atmosferik havayı kullanmayı mümkün kılmaktadır, bunun için balıkların periyodik olarak yüzeye çıkmaları gerekmektedir. Bu özellikleri sayesinde Kavgacı Siyam Balıkları zorunlu havalandırma olmadan küçük akvaryumlarda yaşayabilirler.
Balığın ortalama boyu 5-6 cm’dir. Belirgin cinsel dimorfizm ile karakterizedir: Dişiler daha ufaktır ve bu tür gösterişli bir kuyruğa sahip değildir. Yetiştiricilerin çabalarıyla şekil ve renk açısından farklılık gösteren 70 in üzerinde Kavgacı Siyam Balığı yetiştirilmiştir.
En az 7 litre hacme sahip akvaryumlarda bu balığa bakmak mümkündür, ancak en uygun olan akvaryum hacmi 20 litre ve üstüdür. Akvaryumda havalandırma olması gerekmemektedir, ancak bir filtre takılması en iyisidir. Suyun yüzeyi üzerinde havanın sıcaklığının çok düşük olmaması gerekmektedir, aksi halde balığın labirent organı zarar görebilir.
Üreme süreci zor olmamakla birlikte son derece ilginçtir. Yumurtlama sonrasında erkek, yumurtaları koyduğu baloncuklardan bir yuva yapar ve yavru ortaya çıkana kadar onlara bakar.
8. Benekli çöpçü balığı
Benekli Çöpçü Balıkları çok popüler akvaryum yayın balıklarıdır. Bu balıklar son derece barışçıldır, ilginç davranışları vardır ve akvaryumun dibini yem artıklarından çok iyi temizlerler. Bu nedenle Benekli Çöpçü Balıkları milyonlarca akvaristin sempatisini ve takdirini kazanmıştır.
Akvaryumda erkekler 4 ila 6 cm’ye kadar büyümektedir, dişiler biraz daha büyük olup 7 cm’ye kadar olmaktadır. Koyu renkte birçok benek olan zeytin grisi gövdeleri bulunmaktadır. Hafif pembemsi-altın renginde bir karna sahiptirler.
Benekli Çöpçü Balıkları sürü balığıdır, en uygunu akvaryumda 4-6 balıktan oluşan bir sürünün bulunmasıdır. Bir çift balık için minimum hacim 30 litredir. Zeminde keskin kenarlı unsurlar bulunmamalıdır, çünkü Benekli Çöpçü Balıkları ağza yakın hassas antenlerine zarar verebilir. Yayın balıkları zeminde toplanmayı ve yoğun bitki çalılıkları arasında yüzmeyi çok severler.
Çoğu süs balığı türüyle birlikte bakılabilir. Küçük bir uygulama sonrasında üremeleri zor değildir.
İyi bakım yapılması halinde 8-10 yıl yaşayabilirler.
9. Tetrazon (Kaplan Dikeni) Balığı
Tetrazon (Kaplan Dikeni) Balığı çekici renklere sahip barışçıl bir sürü balığıdır. Akvaryumda 7 cm’ye kadar büyümektedir. Gövdesi gümüşi renginde olup, enine dört çizgisi bulunmaktadır. Özellikle erkeklerde belirgin olarak kırmızı kenarlı yüzgeçler görülmektedir.
Bu balıklara en az 6’lı sürüler halinde bakılmalıdır. Daha küçük olanlarında komşularına karşı saldırganlık gözlenebilmektedir. Tetrazonlar çok hareketli balıklar olduklarından ve ferah alan gerektirdiğinden, akvaryum hacminin en az 50 litre ve uzunca olması en iyisidir. Canlı bitkiler olan akvaryumlarda daha rahat etmektedirler.
Diğer birçok türle anlaşabilmektedirler ancak Tetrazonlar için saldırganlık konusu olabilecek yavaş ve peçe yüzgeçli balıklar bunun dışındadır. Büyük yüzgeçlerine onlar tarafından zarar verilebilir.
Üreme için ayrı bir yumurtlama akvaryumunun organize edilmesi gereklidir. Üremenin kendi nüansları olmakla birlikte karmaşıklık açısından farklılık göstermemektedir ve biraz beceriyle akvaristliğe yeni başlayanlar bile başarılı olacaktır.
10. Üç Noktalı Gurami Balığı
Üç Noktalı Guramiler 10-13 cm’ye kadar büyüyebilmektedir. Büyük boyutlu olanları için en az 80 litre hacminde bir akvaryum gereklidir. Diğer labirent solunum organlı balıklarda olduğu gibi havalandırma gerekmemektedir, ancak Gurami Balığının sağlığı için iyi bir filtre faydalı bir etki sağlayacaktır.
Balıklara çiftler halinde veya dişilerin baskın olduğu küçük gruplar halinde bakmak en iyisidir. Büyüklükleri ve mizaçları açısından yakın olan türler Guramiler için iyi komşular olacaktır. Yemek konusunda zahmetsizdirler ve her türlü yemi rahatlıkla yerler. Akvaryumda bulunan salyangozları, planarya ve hidraları yok etmeleri açısından çok faydalıdırlar.
Üç Noktalı Guramilerin üremesi konusunda acemiler için genellikle bir sıkıntı ortaya çıkmamaktadır. İyi bir cinsel dimorfizm ile karakterizedir, bu nedenle çift seçmek zor olmaz. Kavgacı Siyam Balığı gibi erkek Guramiler de kabarcıklar, tükürük ve su bitkilerinden yuva yapmakta ve sonrasında yumurtalar ile ilgilenmektedir.
Akvaryumda 5 ile 7 yıl yaşayabilirler.
Bu balıklar çok dayanıklılardır, ancak bunun sorumsuz davranmak için bir neden olmadığına dikkatinizi çekmek isteriz. Diğer evcil hayvanlar gibi akvaryum balıkları içinde en konforlu yaşam ve gelişme koşularının oluşturulması gerekmektedir. Aynı zamanda en zahmetsiz türler için dahi, suyun değiştirilmesi vs. gibi belirli bakım önerilerine uyulması gereklidir. İyi bir bakım halinde evcil hayvanlarınız gözlerinizi uzun bir süre şenlendirecek ve mutluluk yayacaklardır.