Kriptokorinler, Aroid (Yılanyastığıgiller) ailesinin otsu bitkileridir, akvaryumcular arasında sevilerek yaygın olarak kullanılırlar. Yeni başlayanlar da dahil olmak üzere akvaryumcular tarafından, bakımının nispeten basit olması nedeniyle sevilirler.
İçindekiler
Genel bilgiler
Bitki, doğada bataklık yerlerde, Güneydoğu Asya adalarının kıyı bölgelerinde ve ayrıca kuraklık sırasında yok olan küçük nehirlerde yetişir. Bitkinin yaprakları su altındadır, ancak Kriptokorinler çiçeklerini su yüzeyinin üzerine çıkarırlar. Türlerin çoğu tropik ağaçların gölgesinde yetişir, bu nedenle bu tür bitkiler dağınık ışığı iyi tolere ederler.
Cins ilk olarak 1828’de Alman botanikçi Friedrich Fisher tarafından tanımlanmıştır. Türün adı iki kelimeden oluşur: latince kripto (“gizli”) ve Yunanca koryne (“koçan”), “gizli çiçekli bitki” olarak çevrilebilir. Çiçek salkımlarının müzik aletlerine görsel benzerliğinden dolayı İngiltere’de “su flütleri” olarak adlandırılırlar.
Bu bitkinin birçok türü vardır; münferit koleksiyoncularda, akvaryumlarda onlarca çeşidine rastlanabilir. Dış morfolojik özellikler (yaprakların şekli ve büyüklüğü, rengi), bakım koşullarına bağlı olarak ciddi şekilde değiştiğinden, türlerinin tanımlanmasındaki zorluk bununla ilişkilidir. Kriptokorinin doğru bir şekilde belirlenmesi için botanik uzmanları çiçek salkımının (koçan) bulunduğu örtüyü incelerler, ancak akvaryum koşullarında çiçeklenmeyi sağlamak oldukça zordur.
Kriptokorinler en ilgi gerektirmeyen akvaryum bitkilerindendir. Zorlamalı karbondioksit kaynağı olmadan ve düşük aydınlatma seviyeleriyle bile kendilerini rahat hissederler. Bitki besin maddelerinin önemli bir kısmını köklerinden alır. Bu nedenle toprağın gübre açısından zengin olması önemlidir.
Sürünen (bazen dik), üzerinde yaprak rozetlerinin oluştuğu biraz kalın bir kök sap tüm kriptokorinler için karakteristiktir. Yapraklarda sap ve yaprak plakası vardır. Yaprakların uzunluğu türe göre değişir: birkaç santimetreden başlar 60-100 cm’ye kadar ulaşır. Rozette yeşil, kahverengi, zeytin renginde ve hatta, aydınlatma yetersiz olduğunda, yoğun kırmızı renkte 5 ila 15 yaprak vardır. Kök sistemi iyi gelişmiştir.
“Kriptokorin hastalığı” olarak adlandırılan tipik bir hastalık bu tür için karakteristiktir. Genellikle kışın ortaya çıkar: yapraklar yumuşar ve ayrışmaya başlar. Çoğu zaman hastalık, bakım koşullarında ani bir değişiklik olduğunda; su parametrelerinde sıçramaların olması, filtre malzemelerinin değiştirilmesi ve aydınlatmanın değiştirilmesi durumunda kendini gösterir. Yaprakların neredeyse tamamen kaybolmasına rağmen, köksap hayatta kalır ve koşullar normalleştiğinde, yeni sürgünler kısa bir süre içinde çıkar.
Akvaryum tasarımında Kriptokorin kullanırken, belirli bir bitki türü yetiştirmeye gerek yoktur, gerekli morfolojik özelliklere sahip bir çalı seçmek daha önemlidir. Bu nedenle kolaylık sağlamak için birkaç Kriptokorin grubu seçilebilir:
- Yaprakları uzunluğuna genişleyen orta boy (Wendtii, Beckett, vb.).
- Yaprakları yuvarlak forma sahip (Pontederia Yapraklı, Kalp Şeklinde)
- Mızrak şeklinde uzun yapraklı (Balance, Aponogeton).
Besleme ve çoğaltma
Kriptokorinlerin başarılı bir şekilde yetiştirilmesi için akvaryumda onlar için en uygun koşulları yaratmak gerekir. Bazı kriptokorinler çok fazla ışık gerektirmezler. Tam tersine aşırı aydınlatma, bitkinin yapraklarının yeşil yerine yoğun kırmızı olmasına neden olacaktır. Bu nedenle, bu tür kriptokorinlerin yetiştirilmesi için ideal seçenek orta yoğunlukta dağınık aydınlatma olacaktır. Bazı temsilcileri güçlendirilmiş aydınlatma gerektirir. Kriptokorinler son derece sıcak seven türlerdir. Akvaryumdaki sıcaklık 22°C’nin altında olursa bitki hızla ölebilir. Bu nedenle, su sıcaklığının 24-28°C’de tutulması önerilir. Kriptokorinlerin her türü yumuşak suyu tercih eder, karbonat sertliği seviyesinin 10°dGH’yi geçmemesi arzu edilir.
Kriptokorinin yetiştirilmesi sırasında toprağa çok dikkat edilmelidir. Bitkiler çamurlu toprağı sever, bu nedenle besleyici bir alt tabakanın olması zorunludur. Tetra CompleteSubstrate uzun süreli besin çakılları bu amaç için çok uygundur: toprağı faydalı mikro besinlerle zenginleştirir ve kök büyümesi için ideal koşulları yaratır. Kriptokorinlerin taşınmayı sevmediklerini belirtmek gerekir, bu nedenle bitkiyi çok fazla rahatsız etmemek için dikileceği yeri önceden belirlemek gereklidir. Sık ekimlerin yapılması durumunda yeni yaprakların büyümesini sağlamak çok zor olacaktır.
Diğer bataklık bitkileri gibi Kriptokorinler de paludaryumlarda sorunsuz bir şekilde yetiştirilebilir. Besleyici bir toprağın varlığı ve yeterli nemlendirme önemli husustur.
Kriptokorinlerin çiçeklenmesinin sağlanmasının oldukça zor olması nedeniyle, akvaryum kültüründe sürgün parçalarıyla vejetatif çoğaltma kullanılır. Ana köksapta yeni bir sürgün ortaya çıkar ve başlangıçta neredeyse hiç fark edilmez. Daha sonra bunun üzerinde ilk yapraklar gelişir. Bunların sayısı 5-6’ya ulaştığında, çalı ana bitkiden dikkatlice ayrılmalı ve yeni bir yere dikilmelidir.
Kriptokorin türleri
Kriptokorin balansae (Cryptocoryne balansae)
N. Jacobson’un sınıflandırmasına göre, bu tür Kıvırcık Kriptokorinin (Cryptocoryne crispatula) bir alt türüdür. Hindistan, Tayland, Laos, Güney Vietnam ve güney Çin’in Doğu bölgelerinde oldukça yaygındır.
Akvaryum kültüründe çok popülerdir, çünkü yüksek dekoratif niteliklere sahiptir ve bakımı basittir. Bitki yıl boyunca düzenli şekilde büyür.
Bu güzel bir akvaryum bitkisidir. Yapraklar olukludur, boyuna uzar ve dardır. İyi koşullarda uzunluk 50 cm’ye ulaşabilir. Yetiştirmek için tercihen uzun bir akvaryum en uygunudur. Kriptokorini arka plana veya yan duvarların yakınına yerleştirmek iyi olacaktır. Bitkinin kökleri zayıf bir şekilde gelişmiştir.
Tropikal akvaryum, Kriptokorin balansae yetiştirmek için en iyi yerdir. Sıcaklık 24-26°C’de tutulmalıdır. Akvaryumdaki su sıcaklığı 18°C’ye düşerse, bitki rahatsız olur, büyümeyi durdurur ve hızla ölebilir. Su sertliği daha geniş bir aralığa sahiptir: 6-16°dGH. Çok düşük olursa “Kriptokorin hastalığı” ortaya çıkabilir. Asitliğin 6,5-7,4 seviyesinde korunması tercih edilir, bu durumda daha düzgün bir büyüme gözlenir.
Kriptokorin balansae yetiştirmek için, yeterince ölçülü bir aydınlatma uygun olacaktır. Bitki gölgelemeyi kolaylıkla tolere eder. Kriptokorin, dağınık ışıkta daha hoş görünecektir: yapraklar kahverengimsi renkle daha renkli hale gelecektir. Akvaryumda gün ışığı süresi en az 12 saat olmalıdır.
Diğer kriptokorin türleri gibi, balansae de besleyici toprağı tercih eder. Bu nedenle akvaryumu kurarken uzun süre besleyici olacak çakıl kullanılması önerilir. Ana zemin olarak orta ve ince çakıl taşları ve büyük nehir kumu kullanılabilir. Toprağın kalınlığı en az 5 cm olmalıdır.
Kriptokorin balansae, aktif büyümesi sırasında, Tetra PlantaPro Micro gibi eser elementler bakımından zengin kompleks gübrelerin uygulanmasına iyi yanıt verir.
Kriptokorin balansae akvaryumunda vejetatif olarak çoğalır. Sürünen köksap üzerinde kök katmanları veya yan bitkiler oluşur. Bitki paludaryumda yetiştirmek için uygundur. Bu durumda, yüksek hava sıcaklığı ve parlak aydınlatma sağlamak önemlidir.
Kriptokorin Beckettii (Cryptocoryne Beckettii)
Akvaryumda ön ve orta plan için mükemmel olan, bakımı nispeten kolay bir bitkidir. Bitki her türlü kompozisyona mükemmel uyum sağlar. Türlerin doğal yaşam alanı Sri Lanka adasının bataklık su kütleleridir. Kriptokorin Beckettii, belli belirsiz bir sapı olan otsu bir çalıdır. Akvaryumdaki yüksekliği nadiren 12 cm’yi aşar. Yapraklar, dar mızrak şeklinde veya ovaldir, kısa saplar üzerindedirler, bir rozet içinde toplanmışlardır. Yaprak genişliği 1.5-4.0 cm’ye ulaşabilir. Yaprağın en üstü keskin, yaprak plakasının yüzeyi pürüzsüz veya hafif dalgalıdır. Bazen yaprak kenarında küçük bir oluk gözlenir. Üst ve alt kısımların rengi farklıdır, bu da Kriptokorin Beckettii’ye ekstra bir dekorasyon özelliği katar. Üstteki yaprağın rengi zeytin renginden koyu kahverengiye değişir, alt yaprağınki yeşil, kahverengimsi veya şarap kırmızısıdır.
Beyaz-sarı renkli çiçeği genellikle suyun altında oluşur, ancak örtüsü mutlaka yüzeyde bulunur. Kriptokorin Beckettii havadaki nemin yeterli olması durumunda bir kara bitkisi olabilir. Büyüme yıl boyunca gözlenir.
Bakım seviyesine göre ortalama zorlukta türlere dahildirler. Hem kırk litre hacimden başlayan tropikal bir akvaryumda ve hem de serada (paludaryumda) kendisini çok iyi hissedecektir.
Kriptokorin Beckettii’ye sağlanması gereken en önemli şey besleyici topraktır. Bunun üzerine en az 5 cm yüksekliğinde bir nötr toprak tabakası (çakıl, kum) yerleştirilmelidir. Ayrıca bitkiler besin karışımlarının bulunduğu ayrı kaplara ekilebilir ve daha sonra akvaryumun altına yerleştirilebilir ve dekorasyon amaçlı kullanılabilirler.
Sıcağı seven Kriptokorin, akvaryumda 24-26°C’lik sıcaklığın korunmasını gerektirir. Daha düşük sıcaklıklarda, büyüme oldukça yavaşlayacaktır. Yetiştirme için ortalama su sertliği uygundur (8-16°dGH). Nötr veya hafif alkali su seçmek iyi olacaktır. Sertliğin ve ph’ın güçlü bir şekilde düşmesine izin vermemek gereklidir, bu “Kriptokorin Hastalığına”, bitkinin yapraklarının çürümesine ve kademeli olarak çözünmesine yol açabilir. Kriptokorin Beckettii ani pH atlamalarında bir gece içinde tüm yapraklarını kaybedebilir.
Bitkiyi yetiştirmek için ortalama aydınlatma seviyesini korumak ve dağınık ışık oluşturmak gereklidir. Kriptokorin, yanına uzun boylu, uzun gövdeli türler dikilerek gölgelenebilir. 10-12 saat gün ışığı süresi optimal olacaktır.
Kök katmanların yardımıyla çoğalır, genç bitkiler sürgünlerinde 3-4 yaprak ortaya çıktıktan sonra toprağa ekilebilir.
Kriptokorin Wendtii (Cryptocoryne wendtii)
Aroid ailesinin bu bitkisi doğada, Sri Lanka Adasının orta, batı ve kuzeybatı kesiminde yetişir. Bitki, tür sıfatını, “Açıklama ve Çizimlerle Akvaryum Bitkileri” adlı kapsamlı bir derleme hazırlamış olan amatör botanikçi Albert Wendt’in adından almıştır. Bu tür, genellikle sahillerde veya nehirlerin ve derelerin kıyılarında yetişir.
Kriptokorin Wendtii dekoratif görünümü ve optimum büyümeyi mükemmel bir şekilde bir araya getirmektedir. Bu, akvaryumcular arasında son derece popüler olan en değişken Kriptokorin türüdür. Bu bitkinin yaprakları uzundur: eliptik, dar-mızrak şeklinde veya dar-oval şekildedir. Bunların boyutları 5 ile 15 cm arasında olabilir. Yaprak en üstü keskin, tabanı kama şeklinde, yassı veya dalgalıdır. Genişlik 2-3 cm’dir. Yaprakların boyutu aydınlatmaya doğrudan bağlıdır. Işık parlaksa, bitki yere “yatar”, daha düşük çalıları olur ve hatta büyümeyi durdurabilir. Kriptokorin Wendtii, yeşil tonlardan kırmızı-kahverengiye kadar çok sayıda renk varyasyonuna sahiptir.
Bu tür Kriptokorinlerin bakımı oldukça kolaydır. Aydınlatma koşulları kolaydır, iyi bir büyüme için gölgeli bir alanın varlığı yeterli olacaktır. Akvaryumda çalılıklar yoğunluk bakımından farklılık göstermez. Bitki farklı su parametrelerine mükemmel uyum sağlar. En uygun sıcaklık 24-26°C’dir, ancak Kriptokorin, bu aralıktan sapan kısa süreli düşüşlere ve sıcaklık artışlarına dayanır. 22°C’nin altındaki sıcaklıklarda, bitkinin büyümesi yavaşlar. Yetiştirme için orta sertlikte su en uygunu olacaktır. Kriptokorin Wendtii “Kriptokorin hastalığına” daha az eğilimli olmasına rağmen, yumuşak suda hastalık riski artar ve bitki tüm yapraklarını dökebilir. Ortamın aktif reaksiyonu herhangi bir şekilde olabilir; hem zayıf asidik hem de zayıf alkali. Önemli olan, parametrelerde ani sıçramalara izin vermemektir.
Toprak, Kriptokorin Wendtii’nin iyi büyümesinde ve gelişiminde önemli bir rol oynar. Biraz alüvyonlu olmalıdır veya özel bir besin desteği kullanmak mümkündür. Bitkinin kök sistemi iyi gelişmiştir, bu nedenle toprak tabakası en az 5 cm olmalıdır. Periyodik olarak, küçük dozlarda mikro-gübrelerin uygulanması yararlıdır.
Akvaryumcular için mevcut olan tek Kriptokorin Wendtii çoğaltma türü vejetatif üremedir. Köklerin yavruları ve köksap bölmeleri kullanılır. Genç bitkide 2-3 yaprak ortaya çıktığında, bu ana organizmadan ayrılabilir ve toprağa ekilebilir.
Paludaryumda yetiştirildiğinde bitki daha az dekoratif görünür, ancak daha hızlı büyür. Havada yetiştirilen bitkiler, önceden bir hazırlık yapılmadan akvaryuma ekilebilir.
Ters Sarmal Kriptokorin (Cryptocoryne retrospiralis)
Bu bitki akvaryum kültürüne Asya’dan ve daha doğrusu Hindistan’ın batı kıyısından gelmiştir. Yağışlı mevsimde, nehirlerin sular altında kalan kıyılarında rahatlıkla bulunur. Bu nedenle bitki hem su altında hem de suyun üstünde büyüyebilir. 150 yıldan fazla bir süredir, bu Kriptokorine amatör akvaryumlarda rastlamak mümkündür. Bitki oldukça yüksektir, bu nedenle ortalama ve önceden belirlenmiş bir planın dekorasyonu için son derece uygundur. Münferit bitkiler iyi koşullarda 50 cm uzunluğa ulaşabilir.
Yapraklar dar, şerit şeklindedir. Yaprak plakasının yüzeyi hem pürüzsüz hem de dalgalı olabilir. Yapraklar sıklıkla sarmal şeklinde bükülür. Yaprağın en üstü sivri, tabanı daralmıştır. Yaprakların kenarları düzdür, ancak ince tırtıklı olanlarına da rastlanır. Ters Sarmal Kriptokorin kışın (kısa gün ışığı koşullarında) sivri uçlu yaprakları dökebilir. Yaprakların rengi, parlak yeşilden neredeyse bronz tona kadar çeşitlidir. Kriptokorinin çiçekleri suyun üzerinde gelişir ve mor veya pembe renktedir.
Ters Sarmal Kriptokorin’in yetiştirilmesi için 24-26°C’lik bir su sıcaklığına sahip tropikal bir akvaryum gereklidir. Suyun orta sertlikte, nötr veya hafif alkali olması tercih edilir. Asitlikteki ani değişikliklere izin verilmemelidir, aksi takdirde “Kriptokorin hastalığı” belirtileri gelişebilir – yapraklar jöle benzeri bir kütleye dönüşür ve ölür. Bu bitki için toprak besleyici olmalıdır. Kriptokorin özellikle ışık için talepkar değildir, ancak çok uzun süre gölgeleme durumunda yapraklar solgunlaşır, dalgaları kaybolur. Önerilen gün ışığı süresi 12 saattir. Bitki zorunlu karbondioksit kaynağı olmadan dayanabilir.
Bakımı basit bir akvaryum bitkisi olan Ters Sarmal Kriptokorin, yeni başlayan akvaryumcular için uygundur. Aydınlatma zayıf, orta, ölçülü veya güçlü olabilir. Güçlü ışık altında, yapraklar daha parlak hale gelir. CO2’ye gerek yokur. Bu tür kriptokorinleri arka plana dikmek en iyisidir, bu durumda suda yaprak hareketinin çarpıcı etkisi yaratılır. Ünlü Japon mimar Takshi Amano, bu bitkiyi kendi akvaryumlarında çok sık kullanmıştır.
Çoğaltma kök katmanı ile yapılır. Ters Sarmal Kriptokorin bir bataklık bitkisidir, bu nedenle sera koşullarında kolaylıkla yetiştirilir. Çiçeklenme elde etmek de mümkündür, ancak maalesef tohum elde etmek henüz mümkün olmamıştır.
Pontederia Yapraklı Kriptokorin (Cryptocoryne pontederiifolia)
Bu tür Kriptokorinler Sumatra adasında yaygındır. Bitki adını, yapraklarının şekli tropik bir bitki olan pontederia’ya benzemesi nedeniyle almıştır. Yeni başlayanların akvaryumlarında sıklıkla rastlanabilir. Su parametrelerinde ani değişiklikler olduğunda, değişen koşullara hızlı bir şekilde tepki veren diğer birçok Kriptokorin türünden farklı olarak, bu bitkinin yapraklarında çözünme (“Kriptokorin hastalığı”) daha az gözlemlenir.
Türün çok güzel ve sıra dışı bir temsilcisidir. Kriptokorin akvaryumda 20-25 cm’ye kadar büyür. Bitkinin köksapı yataydır, mızrak veya dar oval şekilli yaprakların rozeti bundan ayrılır. Yaprak plakası 10-14 cm uzunluğa, 3-8 cm genişliğe kadar büyür. Temel olarak yeşil renk hakimdir, kahverengimsi renk daha nadirdir. Yaprağın alt tarafında pembemsi damarlar görülebilir. En üstü sivrilmiş, tabanı kalp şeklindedir.
Bitkiyi yetiştirmek için hemen hemen her hacimde bir akvaryum uygundur. Kriptokorin su sıcaklığı konusunda seçici değildir; 22 ile 28 °C arasında ısıtma yeterli olacaktır. Kriptokorin kısa süreli düşüşleri iyi tolere etmesine rağmen, 18°C’den daha az sıcaklık, bitkinin büyümesini ve gelişimini engeller. Su sertliği 6 ile 20 dGH arasında olmalıdır, çok yumuşak suda büyüme kararsızdır. Kriptokorinin zayıf asidik ve asidik suda yetiştirilmesi önerilmez: düşük pH değerlerinde bitki, su değişimini ve parametredeki ani değişiklikleri iyi tolere edemez.
Kriptokorin özel aydınlatma parametreleri gerektirmez. Bitki hem parlak ve hem de ortalama aydınlatmada kendisini eşit derecede iyi hisseder. Kriptokorinler için uzun süreli gölgeleme de tehlikeli değildir, ancak bu durumda türün dekoratif nitelikleri kaybolur: yapraklar solgunlaşır, uzar, yaprakların alt tarafındaki damarlar pembe rengini kaybeder.
Yetiştirme, büyük besin maddeleri konsantrasyonuna sahip bir besleyici toprak gerektirmektedir. Büyük çalıların kök sistemi oldukça gelişmiştir, en az 6 cm’lik bir toprak tabakası gereklidir.
Pontederia Yapraklı Kriptokorin, akvaryumda, topraktaki kök tabakalarında genç bitkiler oluşturarak sadece vejetatif olarak çoğalır. Yan bitkiler ana bitkiden oldukça uzak bir mesafede ortaya çıkarlar, bu nedenle Kriptokorinde çok kalın çalılıklar oluşmaz.
Kriptokorin, yüksek nem oranına sahip seralarda bir akvaryumda olduğundan daha iyi büyür. Sıcaklık 25-30°C’de muhafaza edilmelidir. Toprak besleyici, alüvyonlu olmalıdır. Paludaryumda yetiştirilen form akvaryumdan farklı değildir, bu nedenle önceden bir uyarlama olmadan su olan bir kaba dikilebilir.
Mor Kriptokorin (Cryptocoryne purpurea)
Bu bitkinin kesin sistematik konumu bugüne kadar hala belirlenmemiştir. Bazı bilim adamları bunu ayrı bir tür olarak tanımlamakta, diğerleri bunun sadece Grifft Kriptokorinin veya Kalp Şekilli Kriptokorinin sinonimlerinden biri olduğunu düşünmektedir. Bu, bitkilerin çok değişken olmasıyla bağlantılıdır ve bu durumda morfolojik çeşitlilikler ne kadar benzemezlerse, o kadar farklı türler olabilirler.
Bu Kriptokorin adını, çiçek kapağının renginin mor olması nedeniyle almıştır. Bitkinin doğal yaşam alanı Malakka yarımadasıdır.
Akvaryumda, bitki yoğun çalılıklar oluşturarak 40 cm’ye kadar büyüyebilir. Yaprak plakası 6-12 cm uzunluğunda ve 4 cm’ye kadar genişlikte, ovalden eliptiğe kadar olan formlardadır. Yaprağın üst kısmı koyu yeşil, alt kısmı açık yeşil renktedir. Yaprakların yüzeyinde düzensiz mor renkte damarlar ve konturlar bulunabilir. Bitkiyi dikmek için en iyi yer, orta ve arka planda yan duvarların yakınındaki alanlar olacaktır. Büyüme yıl boyunca gözlenir.
Mor Kriptokorin akvaryumda yetiştirilirken optimum sıcaklık 24-26°C’dir. Bitki, 16°C’ye kısa süreli düşüşleri yeterince tolere eder, ancak büyüme belirgin şekilde yavaşlar. Bu tür oldukça yumuşak suyu (2-10 dGH) tercih eder, yüksek sertlikte genellikle bitkinin büyümesinde durma ve boyutlarında küçülme gözlenir. Buna göre, Mor Kriptokorin için pH’ın nötr su sınırları içinde kalması daha iyidir. Bu tür, suyun nadiren değiştirilmesini rahatça tolere eder, ancak güçlü parametre dalgalanmalarından kaçınmak daha iyi olacaktır.
Mor Kriptokorin aydınlatma seviyesi için ılımlıdır, güçlü bir gölgede bile iyi büyüyebilir. Ve dekoratifliği tamamen kaybolsa bile bitki, bu durumda da varlığını uzun süre devam ettirir. Gün ışığının süresi en az 10 saat olmalıdır.
İyi alüvyonlu, besleyici toprak, Mor Kriptokorin yetiştirmek için en iyi substrat olacaktır. Kök sistemi çok güçlü ve derindir, toprak tabakası yaklaşık 7 cm olmalıdır. Akvaryuma yerleştirirken, toprağın altında besleyici katlar kullanılması önerilir.
Mineral gübreleme Kriptokorinin büyümesi üzerinde olumlu bir etki yapacaktır. Özellikle azot ve mikro elementlerin içeriğine dikkat edilmelidir.
Üreme vejetatiftir: ana çalının yakınında büyük miktarlarda bulunabilecek olan kök tabakalarla olur. 2-3 yaprak oluştuğunda genç bitkiler yeni bir yere aktarılır.
Mor Kriptokorin bir bataklık bitkisidir, bu nedenle seralarda ve paludaryumlarda yetiştirilebilir. Akvaryum formunu, akvaryumdaki su seviyesini kademeli olarak düşürerek, hava ortamına aktarmak mümkündür.
Sarı Kriptokorin (Cryptocoryne Lutea)
Bu bitkinin bir başka adı Kriptokorin Walker’dir (Cryptocoryne walkeri). Olumsuz koşullara karşı en dirençli olanlarından biri, türünün yüksek dekoratif niteliklerle ayırt edilen temsilcisidir. Akvaryumda 15-20 cm’ye ulaşan yoğun çalılıklar oluşturur. Bu bitki, akvaryumun orta ve arka planını süslemek için iyi bir seçim olacaktır. Çoğu zaman, bu tür “ada” tipi kompozisyonları oluşturmak için kullanılır.
Bu tür doğada Sri Lanka adasında yetişir. Yaprak plakası, ovalden dar ovale kadar, mızrak şeklindedir. Uzunluğu 10 cm’ye ve genişliği 2-3 cm’ye kadardır. Yaprağın en üstü sivri, tabanı kama şeklindedir. Yaprak kenarı genellikle düzdür, nadiren ince dalgalıdır. Rengi, çimen yeşili veya kahverengimsidir. Bitki, genellikle kırmızı renkli olmak üzere belirgin damarlanma ile karakterizedir.
Bitkinin su için özel gereksinimleri yoktur. Sıcaklık optimum 24-28°C arasındadır. Yumuşak ve orta sertlikte su kullanmak iyi olacaktır, suyun aktif reaksiyonu neredeyse nötrdür. Bu tür “Kriptokorin hastalığı” gibi rahatsızlıklara karşı oldukça dirençlidir. Yapraklar sadece ani asitlik dalgalanmaları ile dökülebilir. Özel su değişiklikleri zorunlu değildir, Sarı Kriptokorin “eski” suyu sever.
Aydınlatma yoğunluğu çeşitli olabilir, bitkinin görünümü buna bağlıdır. Düşük ışık durumunda, Sarı Kriptokorinin yaprak plakaları yeşil kalır ve yaprağın merkezi damarı kırmızıdır. Işık yoğunluğu arttıkça yapraklar, parlak pancar rengine kadar kızarmaya başlar. Gün ışığı süresi, ihtiyaçlara göre seçilir ve günde 8 ila 16 saat arasında olabilir.
Toprak iyi alüvyonlu ve besin açısından zengin olmalıdır.
Akvaryumda üreme vejetatif bir şekilde, ana bitkinin adaptasyondan sonra bölgeye atmaya başladığı sürgünlerin parçalarıyla gerçekleşir. Sarı Kriptokorinin yayılmasının sınırlandırılması gerekiyorsa, besleyici toprak bulunan kaplara ekilebilir.
Kriptokorin seralarda ve paludaryumlarda yetiştirilebilir. Bitki sadece hava ortamında çiçek açar.
Kriptokorin Neville (Cryptocoryne nevilli)
Yüksek dekoratif niteliklere sahip olmasıyla ayırt edilen, bodur bir tür olan Kriptokorin Neville’yi, Tropik Sri Lanka adasının sulak alanlarında bulmak mümkündür. Akvaryumdaki maksimum boyutu 20 santimetreyi geçmez. Bitki, onu ilk keşfeden kişinin onuruna bu adı almıştır.
Kriptokorin Neville’nin iki formu vardır – adar yapraklı ve geniş yapraklı. Yaprak plakası şekli dar eliptikten dar ovale kadar, 2-8 cm uzunlunda ve 1-2 cm genişliğindedir. Orta damar açık bir şekilde belirgindir. Plakanın üst kısmı parlak yeşil renkte, alt kısmı ise açık yeşil renktedir. Yaprak sapı yapraktan daha uzundur ve aynı zamanda yeşil renktedir.
Kriptokorin Neville için çok yavaş büyüme (genellikle ayda bir yaprak) karakteristiktir. Kök sistemi iyi gelişmiştir, kökler beyaz ve etlidir. Gelişmiş köksap sayesinde, doğadaki bitkiler, yaprakların tamamen öldüğü kuru mevsimlerde, suyun geri çekilmesini bekleyebilirler. Bu nedenle bitki, akvaryum kültüründe yapraklarını nadiren döker ve türün en güçlü temsilcilerinden biri olarak kabul edilir.
Kriptokorina Neville, yoğun çalılıklar oluşturacağından akvaryumun ön ve orta planı için uygun bir bitkidir. Alçak büyüyen örnekler en iyi, yüksek olmayan akvaryumlarda yetiştirilir. Besleyici toprak Kriptokorinin gelişimi için çok önemlidir – gerekli maddeler yeterli değilse, bitki büyümesini durdurur. Akvaryumdaki sıcaklığın 24°C’nin altına düşmemesi arzu edilir. Işık dağınık olmalıdır.
Diğer Kriptokorin türlerine benzer olarak; sürünen katmanlar yoluyla ürer.
Kriptokorinin bu cinsi, cryptocoryne walkeri ile sürdürülebilir bir melez oluşturabilir. Bazı bilim adamları, bu melezin akvaryum kültüründe yaygın olarak temsil edildiğini, ancak gerçek Kriptokorin Neville’nin akvaryumlarda yetişmek için uygun olmadığını düşünmektedirler.
Kriptokorinin Kullanımı
Kriptokorinler ile bir akvaryum tasarlarken bazı faydalar elde edilebilir. Kriptokorin sıklıkla “tembeller” için uygun bir bitki olarak adlandırılır. Bunun nedeni, “eski”, yerleşik akvaryumları sevmeleridir. Bu nedenle bunlar, su nadiren değiştirildiğinde kendilerini iyi hisseden birkaç bitkiden biridir. Buna ayrıca, besleyici öğelerin Kriptokorinler tarafından kök tüketimini de avantaj olarak eklemek mümkündür. Köklerden besleme, sıvı gübrelerin daha az kullanılmasına imkân verir ve bu da alglerin gelişme olasılığını azaltır.
Kriptokorinler, renk, şekil ve yaprak boyutlarıyla farklılık gösteren çok sayıda varyasyona sahip en güzel bitkilerden bazılarıdır. Bu, tasarımcı için ek imkanlar sunar. Kriptokorinler, çoğunlukla, bir tektaş gibi dikkatleri üzerine çeken, göze çarpan ve tek bir bitkiyi temsil eden bir tasarım öğesi olarak kullanılır. Kriptokorinlerin sıklıkla kullanıldığı bir başka tasarım çözümü de bir “sokak” yaratmaktır. Aynı zamanda farklı türlerin seçimi ile yeşilden kırmızıya yumuşak bir geçiş oluşturulabileceği gibi bitkilerin boyutundaki artış derecesine göre de bir geçiş mümkündür.
Ön plan tasarımı için, büyük uzun yapraklı türler dışında, hemen hemen her tür Kriptokorin uygundur. Bitkilerin yavaş büyümesi, kompozisyonun (tasarımın) uzun süre aynı kalmasını sağlar.
Arka plan için, büyük Kriptokorin türleri (örneğin, aponogeton) çok uygun olacaktır. Yoğun dikim ile bitkiler, dekoratif arka planı tamamen değiştirebilir ve çok etkileyici görünebilirler.