Cichlasomalar, Ciklet familyasının büyük ve çok güzel temsilcileridir. Türlerin çoğunluğunun büyük boyutuna ve yüksek saldırganlığına rağmen, bu balıkların hayranlarının sayısı azalmamaktadır. Makalemizde, bu balıkların beslenmesinin temel unsurlarından bahsedeceğiz.
İçindekiler
Genel bilgiler
Cichlasomalar, Cikletgiller familyasının balık grubunun tarihi adıdır. Bir zamanlar, Orta Amerika cikletlerinin çoğu bu cinse dahil edilmişti. Yeni bilimsel kanıtlara dayanan tekrarlanan revizyonlardan sonra, modern sistematikler bu cinsi ortadan kaldırmış ve buna dahil olan türler diğer sistematik gruplara dağıtılmıştır. Ancak isim, münferit balık türlerine o kadar sıkı bir şekilde yerleşmiştir ki, zamanımızda bile eskisi gibi Cichlasomalar olarak adlandırılmaktadırlar.
Boyutları, bölgesel oluşları ve yüksek zekâları Cichlasomaların ayırt edici özellikleridir. Türlerin çoğu, doğal koşullarda küçük balıkları yiyen gerçek yırtıcılardır. Bunların birçoğu için yavrulara bakma tezahürü karakteristiktir. İşgal ettikleri bölgeye girmeye karar veren herkes (özellikle de bir yuva söz konusu olduğunda) sorgulanmadan sürülecektir. Cichlasomanın beslenmesi, yüksek hacimli bir akvaryumun olmasını ve komşularının doğru bir şekilde seçilmesini gerektirecektir. Bu nedenle yeni başlayan akvaristlere ilk akvaryum balığı olarak Cichlasoma ile başlamaları tavsiye edilmez.
Dış görünüş
Cichlasomaların farklı türlerine bakıldığında, bunların çoğunun uyumlu gövde proporsiyonlarına sahip nispeten büyük, kaslı balıklar olduklarını belirtmek mümkündür. Gövdeleri uzun, yanlarından düzleşmiştir. Ağız deliği büyüktür, gözler geniş ve siyah renktedir. Yüzgeçler iyi gelişmiş, uzamış ve sivri uçludur. Bazı türlerin erkeklerinin gözlerinin üzerinde yağ birikimleri görülebilir.
Balıkların rengi çok çeşitlidir, birçok temsilcinin metalik parlaklığa sahip pulları vardır. Pulların rengi ve akvaryumdaki maksimum boyutu, türe ve cinsiyete bağlı olarak değişir. Renkli şeritlerin yanı sıra, bazen bir jaguarın rengine benzeyen farklı boyutlardaki parlak lekeler de mevcut olabilir. Erkek Cichlasomalar genellikle dişilerden daha büyüktür. Yetişkin Cichlasomaların boyu 10 ila 40 cm arasında değişir.
Cichlasomaların pullarının çok güçlü gerçek bir zırh olduğu dikkate değerdir. Onların muazzam dayanıklılıklarının tek nedeni elbette ki bu değildir. Bu deri patojenik mikrofloraya kolaylıkla direnir. En basit olanı bile bununla baş edebilir. Bu nedenle akvaryum balıkları arasında yaygın bir hastalık olan ihtiyoftiryoz Cichlasomalarda nadiren görülür. Yoğun bir örtü, akrabalarla çatışmalarda da mükemmel bir şekilde yardımcı olur. Kavgalarda ortaya çıkan yaralar gözlerinizin önünde iyileşecektir.
Ortaya Çıkış Tarihi
Cikletlerin her türünün akvaryumlarda ortaya çıkış tarihinin izini sürmek mümkün değildir. Ancak, hangi türlerin zaman içinde akvaristler arasında popülerlik kazandığına dair bazı gerçekler bilinmektedir.
Garip bir şekilde, amatörlerin akvaryumlarına giren ilk Cichlasoma, “Chanchita Cichlasoma” idi. Bununla birlikte, günümüzde evcil hayvan dükkanlarında bu türe nadiren rastlanmaktadır.
Meek Cichlasoma (Ateş Ağız), 1933’te Avrupa akvaryumcuları tarafından tanındı ve hızla popülerlik kazandı. Siyah Çizgili Cichlasoma hemen akabinde tanındı ve şu anda en popüler Cichlasoma olmaya devam etmektedir.
Diğer türlerinin çoğu 1940’larda Avrupa’ya ve 60’ların başında Rusya’ya ulaşmıştır.
Yaşam alanı
Cichlasomalar, ABD’nin orta eyaletlerinden Brezilya’ya kadar çok geniş bir yaşam alanına sahiptir. Bunlara, Meksika, Guatemala, Nikaragua, Honduras, Kosta Rika ve Panama’da rastlamak mümkündür. Dağılım alanının geniş olması nedeniyle, farklı türleri besleme koşulları önemli ölçüde farklılık gösterebilir. Cichlasomalar daha çok, yavaş akan nehirleri, kanalları ve bitkilerin yoğun bir şekilde yetiştiği göletleri tercih ederler. Cichlasomalar suyun orta ve alt katmanlarında bulunurlar.
Cichlasoma türleri
Siyah Çizgili Cichlasoma (Zebra Ciklet)
Akvaryumdaki maksimum boyu 13-15 cm’yi geçmeyen küçük bir ciklettir. Balık, adını gövdesi boyunca var olan enine yöndeki karakteristik siyah çizgiler nedeniyle almıştır. Bazıları Latince “V” harfinin şekline sahiptir. Yüzgeçler uzun, şeffaf veya sarımsı renktedir. Dişiler erkeklerden daha parlak renklidir ve karınları kırmızıdır veya gövdelerinin yanlarında kırmızı lekeler vardır. Beslemek için, türlerin yüksek saldırganlığı nedeniyle, çift başına 100 litre hacimde ve çok sayıda barınağın bulunduğu bir akvaryum önerilir. Balık dayanıklıdır ve özel besleme koşullarının oluşturulmasını gerektirmez. Ortak akvaryumlarda, akvaryum sahibinin herhangi bir çabası olmadan çoğalması genellikle çok kolaydır. Uygun koşullar altında 8-10 yıl kadar yaşayabilir.
Elmas Cichlasoma (Elmas Ciklet)
Ana vatanı Meksika olan büyük bir Cichlasomadır. Boyu doğada 30 cm’ye kadar ulaşır; akvaryumlarda nadiren 20-25 cm’yi aşar. Gövdesi koyu kahverengidir ve çok sayıda farklı şekillerde parıldayan açık mavi veya sarımsı yeşil benekleri vardır. Bu nedenle bu cikletler elmas veya inci olarak adlandırılır. Yüzgeçleri uzunlamasınadır. Gövdenin ortasından kuyruğa kadar bir dizi siyah benek vardır. Erkekler dişilerden daha büyüktür, alınlarında karakteristik bir yağ birikimi vardır. Besleme için minimum akvaryum boyutu 200 litredir. Balık orta derecede agresiftir, büyük ciklet türlerinin çoğunluğu ile uyumludur, ancak yumurtlama döneminde yuvayı korumak için komşularına saldırabilir. Ömrü yaklaşık 10 yıldır.
Eliot Cichlasoma (Thorichthys Ellioti Ciklet)
Ortalama boydaki Meksika Cichlasoması akvaryumda 15 cm’ye kadar büyür. En güzel Cichlasomalardan biridir. Alacalı rengi, Ramirez Apistogrammaların rengini andırmaktadır. Kafası gridir, çizgileri vardır; karın ve solungaç kapakları yoğun şekilde kırmızıdır, koyu renkli lekeler vardır. Kuyruk kısmı mavi renktedir. Gövde boyunca parıldayan yeşilimsi benekler dağınık haldedir. Sırt yüzgecinin kırmızı bir kenarı vardır. Erkekler dişilerden daha büyüktür, daha uzun yüzgeçlerle ayırt edilirler. Yumurtlama döneminde renkleri çok daha parlak hale gelir. Bakımı için 100 litreden başlayan hacimde akvaryum gereklidir. Orta derecede saldırgandır, uygun boyuttaki birçok Cichlasoma ile uyumludur, yumurtlama döneminde tehlikelidir. Akvaryumda 10 yaşına kadar yaşar.
Severum Cichlasoma (Severum Ciklet)
Doğal koşullar altında Güney Amerika’nın kuzeyinde yaşar. Akvaryumdaki ortalama boyu 20 cm’dir. Gövde şekli yuvarlaktır, bu nedenle bazen “sahte diskus” olarak da adlandırılır. Renkleri çeşitliliğe bağlı olarak farklıdır. En popüler form “Kırmızı İnci”dir; balık gövdesi sarıdır ve çok sayıda kırmızı beneği vardır. Rahat bir yaşam için akvaryumun büyüklüğü, çift başına en az 150 litre olmalıdır. Yumurtlama dönemi hariç olmak üzere, diğer türlerden komşularına sakin davransa da, tür içi saldırganlığa sıkça rastlanır. Yavrular epitelden salgılanan özel bir salgıyla beslenir. Akvaryumda 15 yıla kadar yaşayabilirler.
Meek Cichlasoma (Ateş Ağız Ciklet)
Şu anda tüm Orta Amerika bölgesinde yaşamaktadır. Orta boy bir balıktır; 12-15 cm’ye kadar büyür. Adını, Meksika balıkları hakkındaki ilk kitabı derleyen Amerikalı bir balık bilimci olan Seth Eugene Meek’in onuruna almıştır. Türlerin ayırt edici bir özelliği, parlak kırmızı renkteki boğaz ve solungaçlardır. Gövde gri renktedir, mor ve soluk tonlarda enine koyu renkli çizgileri vardır. Erkekler dişilerden daha büyüktür ve daha sivri yüzgeçleri vardır. Bir çift Meek Cichlasoma beslemek için 150 litrelik bir akvaryuma ihtiyaç vardır. Sakin bir mizaca sahiptir, ancak yumurtlama döneminde kendi bölgelerinde yüzen yabancıları yaralayabilirler. Akvaryumun zemin toprağını kazmayı çok severler. Yavrularına gösterdikleri “belirgin özen” karakteristiktir. Ömrü yaklaşık 12 yıldır.
Flamingo Cichlasoma
Bu balığın kökeni hala bir gizem olarak kalmaya devam etmektedir. Bazı araştırmacılar bunun, Siyah Çizgili Cichlasomaların albino formu olduğunu düşünmektedirler. Fakat albinolarda genellikle pigment yoktur, oysa Flamingo Cichlasomaların siyah gözleri ve pembe tonunda bir gövdesi vardır, tür adını bu özellik nedeniyle almıştır. Balıklar, akvaryumda 8-15 cm’ye kadar büyüyebilirler. Erkekler dişilerden daha büyüktür, alınlarında yağ birikimi vardır. Besleme için minimum akvaryum boyutu 60 litredir. Çok saldırgan değildir, yumurtlama döneminde saldırganlığı artar.
Managuan Cichlasoma (Jaguar Ciklet)
Orta Amerika’da yaşar. Akvaryumda beslenen en büyük cikletlerden biridir. Doğada 60 cm boya ve birkaç kilogramlık bir ağırlığa ulaşır. Akvaryumdaki balıklar daha mütevazidir, boyları genellikle en fazla 40 cm olur. Türün ikinci adı Jaguar Cichlasoma’dır. Bu isim balığa, gövde rengi ve desenlerinin bir yaban kedisininkine çok benzemesi nedeniyle verilmiştir: genellikle mavimsi tondadır, beyaz ve siyah benekleri vardır. Gövdenin ortasında büyük siyah beneklerden oluşan uzunlamasına bir şerit mevcuttur. Erkekler daha büyüktür, daha parlak renklidir ve daha sivri yüzgeçleri vardır. Balıklar çok büyüktür, agresiftir. Bu nedenle amatör akvaristlerin beslemesi tavsiye edilmez. Minimum akvaryum hacmi 450 litredir. Yüksek saldırganlığı nedeniyle tür akvaryumunda beslemek daha uygun olacaktır. Ortak akvaryumda, orantılı boyuttaki cikletler ve yayın balıkları (Clarius, Brokar, Kırmızı Kuyruklu Yayınlar) uygun komşular olacaklardır. İyi bir bakım ile 15 yıla kadar yaşayabilirler.
Nikaragua Cichlasoma (Nikaragua Ciklet)
Kökeni Orta Amerika’daki Nikaragua Gölü’nden gelmektedir. Akvaryumda maksimum boyu 25 cm’dir. Gövde şekli sıra dışıdır: ağız boşluğu çizgisi ve alnı neredeyse dikey şekilde olabilir. Balık tıknaz ve güçlüdür, ağız başın altında bulunmaktadır. Bu balıkta dikkat çeken en önemli şey, yetişkinlerin gövde renginin ilginç olmasıdır. Baş, sırt ve sırt yüzgecinin rengi mavi, karnı sarıdır. Gövdenin ortasından, solungaç kapaklarından kuyruğa kadar, geniş bir siyah şerit geçer. Yüzgeçler şeffaftır, bazılarında siyah noktalar vardır. Genç bireyler çok mütevazı renklerdedir; muhtemelen bu nedenle yaygınlaşmamıştır. Yuva yapma ve yumurtlama dönemi hariç olmak üzere, Nikaragua Cichlasoma, boyutuna rağmen agresif değildir. Bir çift balık beslemek için en az 300 litrelik bir akvaryuma ihtiyaç vardır. Uygun koşullar altında akvaryumda 15 yaşına kadar yaşar.
Bakım ve besleme
Cichlasomaların büyük çeşitliliği ve yaygın oluşu, balıkların beslenmesine ilişkin belirli kısıtlamalar getirmektedir. Her şeyden önce akvaryumun hacmini doğru seçmek gerekir. Bir tür için 60 litre yeterli olacaktır, diğerleri için en az 450 litre gereklidir. Akvaryumda güçlü bir filtre (en uygunu dış filtre) ve kaliteli havalandırma için iyi bir hava motoru bulunmalıdır. Akışın çok güçlü olması gerekmez. Yuvarlatılmış çakıl taşları ve kaba kumlar zemin toprağı olarak çok uygundur. Cichlasoma türlerinin çoğunun toprağı kazmaya meraklı olduğu akılda tutulmalıdır. Bu nedenle akvaryuma kurulacak olan her türlü dekor sıkıca sabitlenmelidir. Cichlasomaların bulunduğu akvaryumda büyük taşlar ve doğal kütükler hoş görünecektir. Parlak bir aydınlatma gereklidir. Böylesi bir aydınlatma bu güzel balıkların renklerinin ışıltısının tadını çıkarmaya imkan sağlayacaktır. Sıcaklığı korumak için, akvaryumda uygun kapasiteye sahip bir ısıtıcı olması gereklidir.
Optimum su parametreleri farklı türler için değişiklik gösterebilir, ancak ortalama T = 22-28°C, pH = 6-8, GH = 2-20 parametrelerine bağlı kalınabilir. Haftalık % 30’a kadar su değişimi yapılması zorunludur.
Bitki türlerinin çoğunluğu Cichlasomalarla uyumsuzdur, ya yenilir ya da kazılırlar.
Sert yapraklı türlere (anubiaslar) yönelmek ve mümkünse bunları özel kaplara sabitlemek veya büyük taşlarla çevrelemek uygun olacaktır.
Cichlasomaların davranış özellikleri
Birçok ciklet türü için olduğu gibi, Cichlasomaların da bir dizi davranışsal özellikleri karakteristiktir:
- Bölgecilik. Cichlasoma çiftleri, mutlaka daha sonra yumurtlamak için bir yer seçerler. Alanlarını işgal eden herkesi uzaklaştırırlar. Bu nedenle akvaryumu dekorlarla düzenlemek çok önemlidir, böylece her balık rahatlıkla kendi alanına sahip olabilir.
- Predasyon Cichlasomaların çoğu, küçük balıkları yiyen aktif yırtıcılardır. Bu, ortak bir akvaryumda komşu seçerken ve yiyecek seçerken dikkate alınması gereken bir husustur.
- Yüksek zeka. Yırtıcı yaşam tarzı Cichlasomalarda zekanın gelişmesine yol açmıştır. Sahiplerini tanıyabilirler ve hatta bazen kendilerini okşamasına bile izin verirler. Yabancı bir kişi akvaryuma yaklaşırsa, balıklar geri çekilmeyi ve saklanmayı tercih ederler.
- Tekeşlilik. Cichlasoma çiftleri birbirlerine çok bağlıdırlar ve ömürlerini birlikte geçirirler. Eşlerden birinin ölümünden sonra bile, hayatta kalan, genellikle başka birilerine yaklaşmaz veya bunları kovalar.
- Yavrulara bakma. Cichlasomaların ebeveynlik içgüdüleri çok gelişmiştir. Erkek ve dişi, yavrularına yumurtlama anından başlayarak, 1,5-2 aylık olana kadar bakarlar. Birkaç çiftin birlikte yumurtlanması durumunda, Meek Cichlasomalarında ebeveynlerin, ayrım gözetmeksizin bir grup yavruyu kendi aralarında nasıl paylaştıklarını ve rakiplerinin yavrularına baktıklarını gözlemleyebilirsiniz.
Uyumluluk
Ortak bir akvaryumda komşu seçerken, tüm Cichlasomaların son derece bölgeci balıklar olduğu gerçeğini hesaba katmak gerekir. Akvaryumda bir alan seçecekler ve yabancıların istilasına hoşgörü göstermeyeceklerdir. Fakat yaşamlarının herhangi bir döneminde, başkasının alanına yüzen bir komşu, en fazla yan tarafına küçük bir dürtük alırken, yuva yapma ve yumurtlama döneminde, Cichlasomaların birçok türü o kadar agresif hale gelirler ki, menzile giren herhangi bir balığı öldürebilirler.
Birkaç balık türü beslenirken uygun akvaryum hacmi dikkate alınmalıdır. Cichlasomaların bir çoğu için çift başına 150 litreden başlayan bir hacim gereklidir ve diğer komşular göz önüne alındığında, bu rakam birkaç kat artabilir.
Birlikte yaşayacak olan komşuları seçerken, her şeyden önce balıkların büyüklüğüne odaklanmak gerekir. Tüm bireylerin orantılı olması arzu edilir, aksi takdirde daha küçük türler tehlikeye girer. Akvaryumda farklı türden henüz yavru olan balıklar yaşıyorlarsa, bu durumda, bunlar yetişkin boyutlarına ulaştıklarında genel saldırganlığın önemli ölçüde daha az olacağı belirtilmektedir. Akvaryumda balıkların birbirinden saklanabilmesi için yeterli barınak sağlanması gerekir. Türlerden biri yumurtlarsa, komşuları bir süreliğine başka bir akvaryuma almak iyi olacaktır. Cichlasomaların, çiftler veya dişilerin üstünlüğünün olduğu gruplar halinde beslenmesi önerilir. Münferit türlerin (örneğin, Managuan Cichlasoma) tür akvaryumlarında beslenmesi iyi olacaktır.
Çoğu durumda, Cichlasomalar için komşu olarak akraba türler veya diğer büyük cikletler seçilir; bunlar hem Amerikan türleri hem de Afrika türleri olabilir. Asıl önemli olan, bunlar için en uygun su parametrelerinin farklı olabileceğini unutmamaktır. Cichlasomalar, büyük yayın balıklarına (Pterigoplicht, Kırmızı Kuyruklu, Clarius Yayın Balıkları) çoğu zaman dikkat yöneltmezler. Bu nedenle söz konusu balıklar güvenli bir şekilde bir araya getirilebilirler. Dolayısıyla, küçük, barışçıl balık türleri, Cichlasomalarla birlikte beslemek için hiç uygun değildirler. Bunlar, obur yırtıcılar için er ya da geç canlı bir yem haline gelirler.
Cichlasomaların beslenmesi
Cichlasoma türlerinin çoğunluğu, doğal beslenme tarzları olarak canlı balık (% 70) ve bitki örtüsünden (% 30) oluşan aktif ve agresif yırtıcılardır. Balıklar yemek konusunda seçici değildirler, bu nedenle her türlü yemi rahatlıkla yerler. Yemekleri bazen canlı balık, ev yapımı kıyma ve hatta (tüysüz) kemirgen yavruları olabilir. Ne yazık ki, bu tür yiyeceklerin dengeli olduğunu söylemek zordur ve bunlar bazen, Cichlasomaların gıda ihtiyaçlarının tümünü karşılayamazlar ve sıklıkla akvaryumdaki suyun hızla kirlenmesine neden olabilirler.
Cichlasomaları beslemenin spesifik yanları: Türlerin çoğunluğunun büyük oluşu, yüksek protein içeriğinin gerekli olması, periyodik olarak bitki bileşeninin eklenmesi.
Tetra, Cichlasomaların her türü ve diğer Cikletler için geniş bir yem yelpazesi sunmaktadır: Tetra Cichlid yemler. Tetra’nın yemleri tamamen dengelidir. İyi sindirilir ve balıkların sağlığının korunması, tam bir büyüme ve gelişim için destekleyici katkı maddeleri kompleksleri içermektedir. Cichlasomaların düzenli olarak bitkisel gıda alması gerektiği unutulmamalıdır, bunun için TetraPro Algae gibi spirulina yosunu içeren yiyecekler çok uygundur.
Cichlasomaları günde birkaç kez, balık tarafından birkaç dakika içinde yenebilecek bir miktarda beslenmek gerekmektedir.
Üreme ve çoğaltma
Akvaryum koşullarında Cichlasomaların üremesi çoğunlukla kendiliğinden meydana gelen bir olgudur ve akvarist tarafından herhangi bir işlemin yapılmasını gerektirmez. Bunun için sadece bir çift balığa ve uygun bir yere sahip olmak yeterlidir. Türlerin çoğunda çiftler yaşamlarını birlikte geçirirler. Cichlasomalar substratofillere dahildirler, yani yumurtalarını dipte bulunan geniş, düz kayalara yerleştirmeyi tercih ederler. Bu nedenle, öncelikle bu şekilde bir dekor üzerinde durmak gereklidir. Eğer uygun bir kaya yoksa balıklar toprağı cama kadar kazıp yumurtalarını bunun üzerine koyabilirler.
Yumurtlama sırasında, balıkların saldırganlığı kat kat artar. Bu nedenle, Cichlasoma çiftlerinin yumurtlamaları ve yavrularının olgunlaşması sona erene kadar diğer balıkları ayırmak gereklidir. Bu balıklarda ebeveynlik içgüdüsü çok gelişmiştir, yumurtaları korurlar, yüzgeçlerin yardımıyla su akışı yaratırlar, ölen yumurtaları çıkarırlar. Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra, 1,5 ila 2 aylık olana kadar ebeveynlerin gözetimi altındadır.
Suyun değiştirilmesi ve sıcaklığın yükseltilmesi yumurtlama için uyarıcıdır. Bir dişi bir kerede 100 ila 1000 yumurta atabilir. Yumurtalarını bıraktıktan sonra üreticiler rahatsız edilmemelidir, kötü bir durumunda yumurta yenecektir. Yavrular 2-4 gün sonra ortaya çıkarlar. Bu sırada ebeveynleri dikkatli bir şekilde izlemek gerekir, çünkü yavruları koruyan erkek dişiyi dövmeye başlayabilir. Yavrular TetraMin Baby kuru yem ile beslenebilir. Büyüdükçe balıkları tasnif etmek ve ferah akvaryumlara yerleştirmek gereklidir.