Akvaryumdaki yosunlarla mücadelenin biyolojik yolu, alttaki bitkileri kazımaya ve yemeye adapte olmuş balıkların varlığına dayanmaktadır. Makalemizde bu balıklardan biri olan Gyrinocheilus aymonieri’den bahsedeceğiz.
İçindekiler
Genel bilgiler
Gyrinocheilus (Gyrinocheilus aymonieri) ya da diğer adıyla “Çinli Alg Yiyici”, meraklıların akvaryumlarında, henüz 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmıştır. Gösterişsiz rengine rağmen, yosunlarla mücadelede akvaristlere yardımcı olduğu için en popüler balıklardan biri olmaya devam etmektedir.
Doğada boyunun 25-30 cm’ye kadar erişebilmesinden dolayı Gyrinocheilusun tarihi anavatanı olan Güneydoğu Asya ülkelerinde, süs balığı değil ticari bir balık olması şaşırtıcıdır. Tarihsel isimleri olan “Çinli” ve “Hint Alg Yiyici”, bu ülkelerin hiçbirinde yaşamadıkları için, Gyrinocheilusların doğal yaşam alanıyla hiçbir şekilde bağlantılı değildir.
Gyrinocheiluslar, ağızlarının özel yapısı sayesinde kayaların ve dekorların üzerindeki yosun kirliliklerini kazıyabilirler, özellikle de genç bireyler bununla ün salmışlardır. Ancak, bu balıklar yaşlandıkça hazır yemleri yemeyi tercih ederler.
Dış görünüş
Gyrinocheilus, su akışına en düşük direnci oluşturan uzun, aerodinamik bir gövde şekline sahiptir. Balıkların bıyığı yoktur, ancak ağız açıklığının etrafında küçük dikenler vardır. Ağız vantuz şeklindedir, Gyrinocheilus bunun sayesinde akvaryumun duvarlarına, taşlara, dekorlara sıkıca tutunur ve pürtüklü plakalar yosunları kazımasına imkan sağlar. Ağzı soluma işlevinden tamamen kurtarmak için Gyrinocheilusta suyun solungaçlara girdiği bir çift özel solungaç açıklığı gelişmiştir.
Balığın boyu ev koşullarında genellikle 12 cm’yi geçmez. Yabani türlerin rengi çoğunlukla yanlardan sarıdır ve sırtları kahverengi-gridir. Ancak akvaryum kültüründe en yaygın olanı sarı veya turuncu renkli balıklar olmuştur. Bu form “altın” olarak adlandırılır. Cinsel dimorfizm belirgin değildir.
Çinli Alg Yiyici genellikle Siyam Yosun Yiyici ile karıştırılır. Fakat bunlar tamamen farklı iki türdür, Siyam Yosun Yiyicinin ağzı normal bir şekle sahiptir ve tüm gövdesinden yatay bir siyah şerit geçer.
Yaşam alanı
Gyrinocheilusun ilk tanımı 1883 yılına dayanmaktadır. Balıklar Güneydoğu Asya’nın su kütlelerinde oldukça yaygındır. Vietnam, Tayland, Laos, Kamboçya gibi ülkelerde bunlara rastlanabilir.
Tabanı kaya parçaları, çakıl taşları, çakıl ve kumla kaplı olan ve çok sayıda batık ağaç köklerinin doğal barınaklar oluşturduğu güçlü bir akıntıya sahip bir dağ nehri veya deresi, Girinocheilus için karakteristik bir biyotoptur. Çoğu zaman, dibi güneş tarafından iyi aydınlatılan sığ su kütlelerinde rastlamak mümkündür, bu yosunların aktif olarak geliştiği anlamına gelir.
Balıkların ilk örnekleri Almanya’ya1956’da gelmiş ve tür, bundan sonra dünya çapında yaygınlaşmıştır. Nesli tükenmekte olan bir tür değildir, ancak bazı ülkelerdeki sayıları balıkçılığa bağlı olarak hızla azalmaktadır.
Cinsler
Altın Gyrinocheilus
Akvaryumdaki en yaygın Gyrinocheilus formu. Gövdesinin sarı veya turuncu renginden dolayı altın olarak adlandırılır. Bazen yanlarda koyu benekler görülebilir. Akvaryumda olağan boyutu 10-12 cm’dir.
Bakım ve besleme
Gyrinocheiluslar tek başlarına ve gruplar halinde beslenebilir. Ancak, ikinci durum sadece genç bireyler için geçerlidir. Büyük balıklar bölgeci hale gelirler. Görme alanlarında, sadece akrabalarına değil, aynı zamanda kendilerine benzeyen herhangi bir balığa da tahammül edemezler.
Minimum 100 litrelik bir akvaryum önerilir. Akvaryum mutlaka bir kapakla örtülmelidir, çünkü Gyrinocheiluslar akvaryumdan kolayca zıplayabilirler. Zemin toprağı olarak, yosunları kazımanın daha rahat olacağı orta veya büyük yuvarlak çakıl taşları kullanmak iyi olacaktır. Akvaryumdaki duvarlarda ve dekorlarda biraz yosun olursa balıklar için yararlıdır, böylece en doğal davranışlarını sergileyeceklerdir. Akvaryumda mutlaka balıkların saklanabileceği çok sayıda barınak olmalıdır.
Gyrinocheiluslar ağırlıklı olarak dağ nehirlerinin sakinleri olduğundan, oksijen bakımından zengin çok temiz suları severler, bu nedenle akvaryumda etkili bir filtre ve hava motoruna ihtiyaç vardır. Akım oluşturulması da tercih edilir. Haftada bir kez, toprak sifonlamasıyla birlikte suyun % 30’unun değiştirilmesi gereklidir.
Besleme için en uygun su parametreleri: T= 22-28°C, pH= 6.0-6.5, GH= 3-12.
Akvaryuma yoğun bir şekilde bitki dikilmesi tercih edilir, Gyrinocheiluslar bitkilere neredeyse hiç zarar vermezler.
Rahat koşullarda ömürleri yaklaşık 10 yıldır.
Uyumluluk
Gyrinocheilusların uyumluluğu, bireylerin büyüklüğü ile doğrudan ilişkilidir. Genç balıklar çok sakin davranırlar ve hem akrabalarıyla hem de diğer barışçıl balıklarla sorunsuz bir şekilde geçinirler. Yetişkin balıklarda saldırganlık daha yüksektir, artık türlerinin temsilcilerine ve kendilerine benzer boyuttaki balıklara tahammül etmezler, bu yüzden çoğu zaman ayrı bir yere alınmaları gerekir.
Akvaryumun üst ve orta katmanlarında yaşayan, Barbuslar ve Gökkuşağı Balıkları gibi büyük, hareketli balıklarla birlikte beslemek iyi olacaktır. Japon Balıkları, Melek Balıkları ve Diskuslarla komşu olmaları son derece istenmeyen bir durumdur; Gyrinocheilusların bu türlerin pullarına zarar verdiğine dair pek çok örnek vardır.
Gyrinocheilusun yemlenmesi
Gyrinocheiluslar doğada, temel gıdaları olan yosunlar haricinde, böcek larvalarını, solucanları ve diğer küçük omurgasızları keyifle yerler. Bu nedenle, akvaryumda beslendiğinde, yem dengeli olmalı ve hem hayvansal hem de bitkisel ürünleri içermelidir.
Gyrinocheilusları beslemek için tablet/ gofret şeklindeki kaliteli kuru yemler iyi olacaktır. Bunlar hızla dibe inerler ve şekillerini uzun süre korurlar. Bu da balıkların yavaş yumuşayan yiyecekleri kolaylıkla kazıyabilmelerini sağlar. Tetra Pleco Tablets, Tetra Pleco SpirulinaWafers ve Tetra Wafer Mix gibi yemler iyi seçimler olacaktır. Bunların her biri tam yemdir, Gyrinocheiluslar için gerekli beslenmeyi sağlayacaktır ve ayrıca, diğer dip balığı türlerini beslemek için de mükemmeldir. Yüksek kaliteli balık bileşenleri, kabuklu deniz hayvanları ve elbette besleyici spirulina yosunu ihtiva ederler.
Balıkları her gün beslemek gereklidir, ancak kuru yemle doyan Gyrinocheilusların yeşil yosunlarla daha az etkili bir şekilde mücadele edeceğini unutmayın. Bu nedenle, alt bitkiler yoğunsa, balıklar için küçük bir “oruç” düzenlemek iyi olacaktır.
Üreme ve çoğaltma
Gyrinocheilusların ev koşullarında üremesi, hormonal enjeksiyon ihtiyacı nedeniyle zorludur ve bunun için akvaristin yeterli deneyim ve bilgiye sahip olması gereklidir. Satışa çıkan balıklar Güneydoğu Asya’nın özel balık çiftliklerinde yetiştirilmektedir.
Gyrinocheilusların cinsel olgunluğu yaklaşık iki yaşında ortaya çıkar. Cinsiyet farklılıkları pek fark edilmez, erkeklerin daha parlak renkli oldukları ve başlarında yağlı bir yumru olduğu belirtilmektedir.
Üreme için yaklaşık 200 litrelik ayrı bir akvaryuma ihtiyaç vardır. Güçlü bir akımı olan iyi bir filtrelemenin düzenlenmesi gerekir. Tabana bir ızgara yerleştirilir, köşelere birkaç geniş yapraklı bitki çalısı dikilebilir. Işık yumuşak ve su parametreleri aşağıdaki gibi olmalıdır: T= 24°C, pH= 6.0-8.8, GH en fazla 5. Suyun % 10’unun her gün değiştirilmesi gereklidir.
Üreme için seçilen yumurtaları olan bir dişiye iki hormon enjeksiyonu uygulanır: birincisi yumurtlamadan önce ve ikincisi akvaryuma konulurken. Ayrıca bunun yanına iki erkek yerleştirilmelidir.
Dişi, erkeklerin dölleyeceği 3-4 bine kadar yumurta üretebilir. Yumurtlamadan sonra üreticilerin çıkarılması gerekir. Yumurtaya dikkatli bakım gerekir: günlük su değişimi, ölü (beyaz) yumurtaların çıkarılması. Daha fazla sayıda embriyoyu korumak için suya antifungal bir ilaç eklenebilir.
İnkübasyon yaklaşık bir gün sürer. Başlangıç yemi, “Canlı toz”, kuru toz bitkisel yemdir.