Akvaryum balıkları üreme şekline göre iki ana gruba ayrılabilir: yumurtlayan ve canlı doğuran (daha doğru bir isim yavru yumurtlayan’dır). Aralarındaki fark, ilkinin yavruların çıkacağı yumurtaları bırakması ve ikincisinin hazır gelişmiş yavruları doğurmasıdır. Yavru-yumurtlama özelliğine sahip balıkların en ünlü grubu Poeciliaceae ailesidir. Makalemizde bu ailenin en popüler temsilcisi olan lepistes balığının yetiştirilmesinden bahsedeceğiz.
İçindekiler
Üreme koşulları
Ev koşullarında lepisteslerden yavru almak çok kolaydır. Bu balıklar hem ortak, hem de yumurtlama akvaryumlarında hemen hemen her su parametresi altında ürerler. Bu amaç için özel koşullar sağlamak gerekli değildir, ancak yavruların korunmasını en üst düzeye çıkarmak istiyorsanız, bazı kurallara uymak daha iyidir.
Ortak akvaryumda lepistes yetiştirmek, yavruların hem akvaryumdaki komşuları hem de kendi ebeveynleri tarafından hızla yok edilmesi anlamına gelir. Bu balıkların yavrularına bakma içgüdüsü yoktur. Miktarı tercih ederler. Genç yavruların çoğunun hayatta kalabilmesi için akvaryumda yavruların saklanabileceği yeterli yer olmalıdır. Bu konuda yosun yumruları, yüzen küçük yapraklı bitkiler (örneğin, tilki kuyruğu), sadece “yeni doğanların” girebileceği çeşitli yapay barınaklar çok yardımcı olacaktır.
Özel süzgeç bölmeler kullanmak, lepistes yavrularını ortak bir akvaryumda tutmak için iyi bir seçenektir. Bu bölmeler yavrular küçük çatlaklar aracılığıyla ayrı bir bölmeye gireceği ve yenmeyeceği şekilde tasarlanmıştır. Dişi akvaryuma döndükten sonra yavrular süzgeç bölmede yaşamaya devam eder, hemen beslenir ve ana akvaryumdaki hayata hazır olana kadar büyür.
Mümkünse, hamile dişiyi, yavruların hayatta kalma şansının maksimum olacağı ayrı bir yumurtlama akvaryumuna yerleştirmek en iyisidir. Böyle bir yumurtlama tankındaki su, ana akvaryumdan alınır, ancak sıcaklığının 26-27°C’ye çıkarılması tavsiye edilir. Kabın küçük bir filtre ve havalandırma sistemi ile donatılması tavsiye edilir.
Dişi ve erkek lepistesler nasıl ayırt edilir?
Lepistesler belirgin bir cinsel dimorfizm ile karakterize edilir, bu nedenle dişi ve erkek bireyleri ayırt etmek zor değildir. Ana cinsel özellik, erkek lepisteslerde özel bir organ olan gonopodyumun varlığıdır. Değişmiş bir anal yüzgeçtir ve oluk şeklindedir. Bu organın amacı, erkek üreme ürünlerini, yumurtaların dölleneceği şekilde dişinin vücuduna yerleştirmektir.
Dişinin anal yüzgeci klasik bir üçgen şekle sahiptir. Ayrıca dişiler erkeklerden daha büyüktür ancak daha mütevazı bir gövdeye ve kuyruk yüzgeci rengine sahiptir.
Hamilelik
Lepistesler Lepistesler 3-5 aylıkken cinsel olgunluğa ulaşır. Bundan sonra erkekler aktif olarak dişiyi takip etmeye başlar ve eğer karşılık verirse yavruların ortaya çıkması pek uzun sürmez. Bir erkeğin birkaç dişiyi dölleyebileceğini belirtmekte fayda var, bu nedenle akvaryumda erkek başına 2-3 dişi olacak şekilde böyle bir oranın korunması önerilir. Bu aynı zamanda erkekler arasındaki çatışmaları da önleyecektir.
Yumurtlamadan sonra erkeğin sütü dişinin üreme kanalına girer ve burada döllenme gerçekleşir. Yumurtaların gelişimi de annenin vücudunda gerçekleşir, bu da zaten oluşmuş ve bağımsız beslenebilen yavruların yumurtlanmasına olanak verir.
Bazen akvaryumcular, dişi bir lepistesin erkeksiz bir akvaryumda yaşadığı, ancak yavruları doğurmaya devam ettiği ilginç bir olguyla karşılaşırlar. Bunun açıklaması oldukça basittir, çünkü dişiler erkeğin cinsel ürünlerini uzun süre depolayarak, doğru zamanda döllenme için kullanabilmektedir. Kısacası, en azından kısa bir süre erkeklerle birlikte olan her dişi potansiyel bir anne olabilir.
Yumurtaların kuluçkaya yatması genellikle yaklaşık bir ay sürer ve büyük ölçüde su sıcaklığına bağlıdır.
Bir lepistesin hamile olduğu nasıl anlaşılır?
Doğurmaya hazır bir dişi, birkaç belirtiye işarete göre ayırt edilebilir:
- Karın büyük ölçüde genişler ve neredeyse kare şeklini alır;
- Anal yüzgecin yakınında, doğum lekesi olarak adlandırılan lekenin boyutu artar ve koyulaşır;
- Dişi, sık bitki örtüsü veya diğer saklanma yerlerinde giderek daha fazla saklanmaya başlar.
Bu belirtileri fark ettiğiniz anda, dişinin bir süzgeç bölmeye veya yumurtlama akvaryumuna yerleştirilmesi önerilir.
Yavrular
Yeni doğanların uygun bakımı çok önemlidir, çünkü sadece yavruları rahat koşullarda yetiştirmek suretiyle, sağlıklı ve parlak balıklar elde edersiniz.
Ortak bir akvaryumda lepistes yavruları için en büyük tehlike komşulardır. Bu yüzden yavrulara mümkün olduğunca fazla barınak sağladığınızdan emin olun, bunların en iyisi şu canlı bitkilerdir: tilki kuyruğu, lepistes otu, elodea, Java yosunu, pistia, riccia.
Ayrı bir yumurtlama akvaryumu lepistes yavrularını yetiştirmek için ideal bir seçenektir. Bazı amatörler bu amaç için sıradan üç litrelik bir kavanozla idare etmeye çalışır, ancak böyle bir kap kullanmak güzel bir seçim değildir. Yumurtlama akvaryumu olarak Tetra Brillant Filter fltreli 10-15 litre hacimli bir akvaryum uygundur. Parametrelerdeki ani değişiklikleri önlemek için ortak bir akvaryumdan su dökülür. Alt kısım genellikle temiz bırakılır, bu da gelecekte yumurtlama akvaryumunun bakımını kolaylaştıracaktır.
Ayrıca küçük bir ısıtıcıya da ihtiyacınız olacaktır. Yumurtlama akvaryumunda yavruların ortaya çıkmasından sonraki ilk üç gün boyunca 28°C’lik bir sıcaklığın muhafaza edilmesi ve kademeli olarak önce 24°C’ye düşürülmesi önerilir. Yumurtlama akvaryumundaki su hacminin %20-40’ını düzenli olarak değiştirin.
Bazen dişinin az gelişmiş yavruları doğurduğu görülür, bunlar yumurta sarısı kesesinin varlığıyla kolayca tanımlanabilmektedir. Çoğu zaman bu tür vakalar yetersiz bakım nedeniyle meydana gelir. Prematüre yavruların çoğu ölür.
Yavruların renklenmesi hemen gerçekleşmez, her şey belirli bir cinse bağlıdır.
Bir lepistes kaç yavru doğurur?
Bir dişinin doğurganlığı yaşına ve işlevsel durumuna bağlıdır. Genellikle 20-40 yavru doğar, ancak hayatının baharında olan bazı dişiler 100’e kadar yavru doğurabilir. Genellikle dişinin yavruları gruplar halinde çıkardığı toplu doğumlar gözlenir ve iki aşama arasında birkaç gün geçebilir. Doğum tamamlandıktan sonra, annenin kendi yavrularını yememesi için, dişi yumurtlama tankından çıkarılmalıdır.
Lepistes yavrularının cinsiyeti
Lepisteslerin cinsiyetini 1-3 aylık gibi erken bir dönemde ayırt etmek mümkündür. Eğer yakından gözlemlerseniz, erkeklerin anal yüzgeçlerinin uzadığını ve geliştikçe kıvrılarak gonopodyum oluşturduğunu göreceksiniz.
Erkek ve dişileri ayırt etmek mümkün olur olmaz, onlar farklı akvaryumlara yerleştirilmelidirler. Bu, bir yandan genç dişilerdeki stresi azaltır, çünkü hızla gelişen erkekler onları sık sık kovalar ve kelimenin tam anlamıyla onlara geçit vermez. Öte yandan, herhangi bir erkeğin dişilerin büyük bir bölümünü hamile bırakmasını engelleyecektir. Bu özellikle safkan lepistesleri yetiştirirken önemlidir, aksi takdirde yüzgeç şekli veya renk çizgisi gibi istediğiniz özellikleri koruyamazsınız.
Yavruların ilk günleri
Lepistes yavruları zaten gelişmiş olarak doğarlar. Doğumdaki boyutları ortalama 5 mm civarındadır. Yavruların yaptığı ilk şey su yüzeyine çıkmak ve yüzme kesesini doldurmak için bir yudum hava almaktır.
Bundan sonra yavrular çoğu zaman barınaklarda saklanır, iyi beslenir ve hızla büyür. İlk beş gün balıkların bol beslenmesi ve 24 saat aydınlatma sağlanması gerekir.
Yavruları ne ile beslemeli?
Doğru besleme olmadan lepistes yavrularının tam büyümesi ve gelişmesi düşünülemez. Yavru lepisteslerin en büyük avantajı oldukça büyük olmalarıdır. Doğumdan itibaren oldukça büyük yiyecek parçalarını yutabilirler.
Bu dönemde, balıkların tam bir besin, vitamin ve eser element kompleksi içeren besleyici bir diyet alması çok önemlidir. TetraMin Baby, lepistes yavrularını beslemenin ilk aşaması için mükemmeldir. Bu ince öğütülmüş yem, zaten tamamen yemeye hazırdır ve genç lepisteslerin dengeli ve sağlıklı büyümesini destekler.
Yavruların boyutu bir santimetreyi aşar aşmaz TetraMin Junior mini pullara geçebilirsiniz. Eğer bu yemleri satın alamıyorsanız, umutsuzluğa kapılmayın. Yavru lepistesler TetraMin pul yemini mükemmel şekilde yer ve evrenseldir, sadece önceden elle ezilmelidir.
Doğumdan sonraki ilk haftada yavruları günde 6 kez, ikincisinde 4 kez besleyin ve ardından balığın iki aylık olduğu ana kadar günde üç öğüne geçebilirsiniz.
Yemlemeden sonra, su kirliliğini önlemek için yenmemiş yiyecek artıklarının bir sifonla toplanması önerilir. Sağlıklı bir lepistes yavrusu hareketlidir ve yuvarlak bir karına sahiptir. Yavru balıkların iştahsızlığı su kalitesinin kötü olduğunu gösterebilir. Bu durumda, testler kullandığınızdan ve azotlu bileşiklerin (amonyak, nitrit ve nitrat) konsantrasyonunu kontrol ettiğinizden emin olun.
Yavrular ne kadar büyür?
Her durumda yavruların büyümesi bireyseldir ve barınma ve beslenme koşulları, su sıcaklığı, cinsin genetik özellikleri gibi bir dizi faktöre bağlıdır. Yaklaşık 1,5 cm boyutuna ulaşan yavrular ortak bir akvaryuma konulabilir. Yetişkin balıklar artık yavrular için ciddi bir tehdit oluşturmayacaktır.