İçindekiler
Giriş
Canlı bitkilerin olduğu akvaryumlar en güzel ve en popüler dekorasyon örnekleridir. Bitkiler sadece evin sualtı köşesinde uyumlu görünmekle kalmaz, aynı zamanda büyük faydalar da sağlarlar. Hayati oksijen salgılarlar, sudan azotlu metabolizma ürünlerini tüketirler ve nihayetinde de balıklar için doğal barınaklardır.
Yeni başlayan birçok akvarist, canlı bitkilerin inanılmaz derecede karmaşık bakım gerektirdiğini düşünmektedir. Ancak gerçekte, bakımı son derece basit olan oldukça iddiasız türleri de satışta bulmak mümkündür.
Hızlı büyüyen bitkiler mi yoksa yavaş büyüyen bitkiler mi?
Büyük emek ve sürekli dikkat gerektirmeyen amatör bir bitki akvaryumu için iki bitki grubunu inceleyelim: yavaş büyüyen ve hızlı büyüyen bitkiler. Aynı zamanda, farklı çevre koşullarına kolayca uyum sağlayan iddiasız türlere de odaklanacağız.
Bitki türünün seçiminde belirleyici faktör aydınlatma gücüdür.
Yavaş büyüyen türler fotosentez için nispeten az ışık gerektirir ve fazla aydınlatma alglerin büyümesini tetikleyebilir. Tetra Discover Line 30 ve 60 litrelik akvaryumlar, yavaş büyüyen gölgeye dayanıklı bitkilerle dekore edilmiştir.
Hızlı büyüyen türler hızla biyokütle kazanırlar ve dolayısıyla daha fazla ışık gerektirirler. Bu bitkileri, yüksek güçlü diyot lambalarıyla donatılmış olan 100 litrelik Tetra Evolution Line serisi akvaryumlarda kullandık.
Hızlı büyüyen veya yavaş büyüyen bitki türlerinin olduğu bitki akvaryumunun seçimi, büyük oranda, akvaryumla ilgilenmek için harcadığınız süreye bağlıdır. Hızlı bitki akvaryumları, hızlı büyüme ve düzenli “ayıklamaya” duyulan ihtiyaç nedeniyle daha fazla dikkat gerektirir. Benzer bir akvaryumdaki bitkilerin büyümesini kontrol etmezseniz, kompozisyon orijinal görünümünü hızla kaybedecektir. Yavaş büyüyen bitki türleri büyümeye uzun zaman ayırır ve kompozisyonun temelini oluşturan fikir için endişeye gerek olmaz. Başka bir fark, farklı büyüme oranlarına sahip bitkilerin renk şemasıdır. Hızlı büyüyen bitkiler genellikle açık yeşil renklere sahipken, rakipleri koyu yeşil renktedir.
Bitki akvaryumlarında, farklı büyüme oranlarına sahip bitkiler bir araya getirilebilir. Bunlar birbirleriyle iyi bir kontrast oluşturacaklardır. Akvaryum kurarken, aktif büyümeleri sayesinde alglerin gelişmesini önleyerek, besin maddelerinin fazlasını alacak olan hızlı büyüyen türlerle başlamak daha iyi olacaktır. “Yavaş” türler de aynı anda veya biraz daha sonra ekilir. Bunların birçoğunun parlak aydınlatmayı sevmediğini belirtmek gerekir, bu nedenle ekim sırasında, bu türlere dağınık ışığın düşmesinin sağlanması için çaba gösterilir.
Dekorasyon için farklı boyutlarda bitkilerin seçilmesi gerekir.
Bodur cüce türler ön plana ekilir, 10-20 cm yüksekliğindeki rozetli bitkiler orta kısımlara ve daha büyük olanlar da arka plana, duvara daha yakın yerlere ekilir. Böylece tüm bitkiler görünür olacak ve birbirlerini gölgede bırakmayacaklar, akvaryum daha derin ve daha hacimli görünecek, perspektif oluşturulacaktır.
“Yavaş” (”tembel”) bitki akvaryumu
Akvaryumların, su florasının büyüme temposunun düşük olduğu yavaş ya da “tembel” bir bitki akvaryumu olması koşullu olarak belirlenir. Bu, belirli bitki türlerinin seçimi, ölçülü aydınlatma, karbondioksit arzının reddedilmesi ve minimum gübre eklenmesiyle elde edilir.
Böyle bir akvaryum iyidir çünkü içindeki bitkiler görünümlerini çok uzun süre bozulmadan korurlar, budama ve ayıklama için uzun zaman gerektirmezler. Bunları yetiştirmek için minimum miktarda ışık ve gübre yeterlidir. Gündüz aydınlatması 6-8 saattir.
Cava yosunu ve Noel yosunu (Vesicularia sp.)
Satışta en yaygın olanı ve bakım açısından iddiasız olanı – Cava yosunu (Vesicularia dubyana) ve Noel yosunudur ”Christmas” (Vesicularia montagnei). Köklenmesine gerek yoktur. Bunları ince bir misina ile bir odun kütüğüne veya kayaya bağlamak yeterlidir. İlk başta, bu yosun buruşuk ve biraz dağınık görünecek ama çabucak toparlanacak ve güzel bir hal alacaktır.
Bu çeşitler orta derecede ışığın olduğu bir akvaryumda büyüyebilirler. Işık ne kadar parlak olursa, yosun çalılıkları da o kadar yoğun ve bodur olur.
Lineat lomariopsis (Lomariopsis lineata)
Yosunlara benzeyen minyatür bir eğrelti otudur. Tıpkı yosunlar gibi bu da bir ağaç kütüğüne bağlanabilir, ya da sadece dibe bırakılabilir, ilginç bir “çimenlik” oluşturacaktır. Lomariopsisin çok fazla ışığa ihtiyacı yoktur ve diğer bitkilerin gölgesinde büyüyebilir.
Anubias nana (Anubias barteri var. Nana)
Yeni başlayan bir akvarist için tüm Anubiaslar önerilemez. Birçoğu sürekli olarak su altında yaşamaya uygun değildir; paludaryumlar ve ıslak seralar için daha uygundurlar. Takas anubias akvaryumdaki yaşama tamamen adapte olmuş bir türdür. Birkaç çeşidi vardır, bunlardan, cüce bir form olan Takas anubias nana bizim hacmimiz için en uygun olanıdır.
Gölgeye dayanıklı bir bitkidir. Akvaryumda, yapraklarında alglerin oluşmasını önlemek için bunu ışıktan uzak bir yere ekmek iyi olacaktır. Anubias nana’nın toprağa ekilmesine gerek yoktur, ayrıca ana köksap toprağa gömülmemelidir. Anubiası ince bir misina ile bir ağaç kütüğüne veya kayaya bağlamak iyi olacaktır.
Tayland eğreltiotu (Microsorum pteropus)
Tayland eğreltiotunun çok sayıda çeşidi vardır. Tüm alt türler için bakım koşulları benzerdir. Tıpkı Anubiaslar gibi, bu eğrelti otlarını da toprağa dikmemek, bir ağaç kütüğüne bağlamak daha iyi olacaktır, daha ileride, kendi kendilerine rizoidlerle alt tabakaya doğru büyüyeceklerdir. Anubias gibi, eğrelti otları da gölgeye dayanıklıdır, ancak ışıkta daha aktif büyürler. Bu yüzden onları ağaç kütüğünün ışığın altındaki üst kısmına dikmek daha iyi olacaktır.
Kriptokorinler (Cryptocoryne sp.)
Hem çok büyük (yaprak uzunluğu 60 cm veya daha fazla) hem de küçük çeşitleri vardır. Büyük türler arka plan için, küçükler türler de ön veya orta plan için uygundur.
Dikim yaparken köklere dikkat edin. Kriptokorinlerde, köklerinden çok daha kalın olan bir köksap (rizom) vardır. Köksapa zarar verilmemelidir, bunda hayati öneme sahip besin kaynağı rezervi bulunmaktadır. Kesilebilen kökler, 3-4 cm bırakılarak rizomdan ayrılır. Kriptokorinler, yeraltında filizlenen köksap katmanlarıyla çoğalırlar ve bebek bitkiler ana çalıların yakınında ortaya çıkar. İddiasız kriptokorin türleri (Wendt, Balance, Parva, vb.) farklı ışık koşullarında büyüyebilir ve her türlü akvaryum için uygundur.
Hızlı bitki akvaryumu
Hızlı bitki akvaryumu, canlı bitkiler için maksimum büyüme hızı sağlayan koşulların oluşturulduğu akvaryumların genel adıdır. Bu yoğunlaştırma için parlak aydınlatma, düzenli gübre ilavesi ve ek CO2 enjeksiyonu gereklidir.
Böyle bir bitki akvaryumunun temeli hızlı büyüyen, ışık seven bitkilerdir. Bunlar aktif olarak biyokütle kazanırlar, dolayısıyla, daha fazla ışık ve gübre gerektirirler. Düzenli budama ve ayıklama gereklidir. Bununla birlikte, böyle bir kompozisyon daha dinamiktir ve sürekli değişir. Gündüz aydınlatması 8-10 saattir.
Cüce Sagittaria (Sagittaria subulata var. pusilla)
Yüzen Su Otunun yavaş büyüyen bir çeşididir, uzamış açık yeşil yaprakları olan küçük rozetli çalılar şeklindedir. Yaprak uzunluğu genellikle 10-12 cm’yi geçmez. “Bıyıkları” ile çoğalır, yoğun bir yeşil halı oluşturur. Ön plana ekilebilir.
Vallisneria (Vallisneria sp.)
Güzel uzun yapraklı tabakalara sahip iddiasız bir bitkidir. Satışta farklı türlerine rastlanır: Spiral, Dev, Kaplan vb. Çok hızlı bir şekilde yeşil çalılıklar oluşturur. Genellikle, kendine özgü yeşil bir plan oluşturmak için arka planda kullanılır. Dayanıklılık ve gösterişsizlik ile birleşen hızlı büyüme, bunu yeni başlayanlar için mükemmel bir seçim haline getirmektedir.
Işık nispeten çoksa (iki veya daha fazla floresan lamba veya yüksek güçlü LED’ler), bu durumda, kompozisyonda hızlı büyüyen ışık seven bitkiler kullanılabilir.
Çınar (Hygrophila difformis)
Çınar uzun, yoğun çalılar oluşturur. Sıra dışı bir şekle sahip açık renkli kesikli yaprakları bu bitkinin özelliğidir. Bu durumda, koşullar ne kadar iyi olursa, rozet o kadar büyük olur ve yaprağın kesikli dokusu daha belirgin hale gelir. Bununla birlikte, yüzey formunda, genç bir bitki gibi, en yaygın mızrak şeklinde yaprak tabakası vardır. Bitki arka plan için uygundur, periyodik olarak kısaltılmalı ve inceltilmelidir.
Zeytin (Hygrophila polysperma)
En yaygın higrofil türlerinden biridir. Arka plan için uzun gövdeli bir bitkidir. Aktif olarak büyür ve biyokütle kazanır, bu nedenle sık sık budama ve ayıklama gereklidir. İyi koşullarda, parlak ışık altında, üst kısım güzel bir yumuşak pembe renk tonuna sahiptir. Koşullar kötüleştiğinde yapraklarını oldukça hızlı bir şekilde döker.
Kanada Elodea (Elodea canadensis)
Arka plan için uzun gövdeli bir bitkidir. Elodea’ya genellikle iddiasızlığı ve büyüme hızı nedeniyle “su vebası” denir. Elodea, dünyadaki en yaygın su bitkilerinden biridir. Akvaryumda orta ve yüksek ışık seviyelerinde kendilerini iyi hissederler ve fazla biyokütle zamanında temizlenmezse, bitki komşularının geri kalanını yerinden edebilir. Düzenli budama ve ayıklama gereklidir.
Sürünen Ludwigia (Ludwigia repens)
Genellikle yoğun kırmızı bitkilerin kaprisli olduğu düşünülür ve amatör akvaryumlar için önerilmez. Sürünen Ludwigia istisnalardan biridir. Bu nispeten iddiasız, uzun ömürlü bir bitkidir, ancak buna rağmen, dekoratif nitelikleri büyük ölçüde bakım koşullarına bağlı olacaktır. Koşullar ne kadar iyi olursa, yaprak tabakası da o kadar parlak ve küçük ve internodlar da o kadar kısa olur. Geriye kalan durumlarda, Ludwigia hemen hemen her türlü düzgün akvaryumda aktif olarak büyüyecektir. Arka plana dikilir.
Akvaryumu kurarken alglerden nasıl kaçınılır
Zahmetsiz, hızlı büyüyen bir bitki olan Boynuz Otu (Ceratophyllum sp.) kullanın. Çoğundan farklı olarak, bunda kök sistemi yoktur. Genellikle başlangıç aşamasında kullanılır. Bu bitki aktif bir şekilde büyür, yeni akvaryumda strese girmez, fazla besin maddelerini alır ve yosun salgını olasılığını azaltır. Birkaç ay sonra, bitkiler büyümeye başladığında, bu kaldırılabilir. Ayrıca, Boynuz Otu, yavrular için yuva olarak da kullanılır. Aynı zamanda, aşağıya inme ihtimalinin olmaması nedeniyle, nadiren kompozisyonun bir parçası olarak da rastlanır.
Sonuç
Canlı bitkilerin bulunduğu akvaryumlar her zaman daha doğal görünürler ve bunlarda biyolojik dengeyi sürdürmek genellikle daha kolaydır. Çok sayıda akvaryum bitkisinin bakım konusunda iddiasız olduğunu ve hemen hemen her akvaryum için uygun olduğu unutulmamalıdır. Bununla birlikte, akvaryumunuzun hacmine ve aydınlatma gücüne odaklanın.