Anubiaslar da Kriptokorinler gibi Aroid (Araceae) ailesine, Anubias türüne ait bitkilerdir. Habitat, Afrika’nın nemli tropik ormanlarını kapsamaktadır. Bitki, nehirlerin, derelerin kıyılarında, bataklıklarda yetişir. Bu nedenle tamamen suya daldırılabilir ancak sıklıkla, diğer kıyı bitkileri gibi Anubias’ın yaprakları da hava ortamında büyür.
İçindekiler
Genel Bilgiler
Anubiaslar yavaş bir büyüme hızına sahip olan, kalın sarmaşık köksapı olan çok yıllık bir bitkidir. Yaprakları serttir, deriye benzer. Bu nedenle Anubiaslar çiklit balıklarının ve otçul balıkların bulunduğu akvaryumlar için çok uygundur. Farklı türlerdeki yaprak ayaları önemli ölçüde farklılık gösterebilir ve çeşitli şekillere sahip olabilir: yuvarlak, kalp şeklinde, mızrak şeklinde, eliptik, ok şeklinde veya bir dereceye kadar neredeyse üçgen gibi uzayan bir şekilde.
Dikim sırasında, Anubias’ın köksapının toprağa gömülmesi tavsiye edilmez, toprağın üzerine konulur veya kütüklere ve daha başka süsleme malzemelerine tutturulur. Anubiaslar, yüksek nem koşullarında bir akvaryuma kıyasla daha iyi büyüdükleri paludaryumlarda ve seralarda tutulmaya uygundurlar.
Anubias’ın farklı şekilleri ve oldukça büyükten, herhangi bir akvaryum kompozisyonunu canlandırabilen minyatür ağaçlara benzetilebilecek biçimde bodura kadar olan boyutları ve ayrıca akvaryum sakinleri arasında yeme isteğine neden olmayan sert yaprakları, bu bitkileri akvaryumda bulundurmak açısından son derece çekici kılmaktadır.
Bakımı ve çoğaltılması
Köklerin ve deriye benzer yaprakların çıktığı güçlü sarmaşık köksapı Anubias’ın karakteristik bir özelliğidir. Köksap, toprağın yüzeyi boyunca yayılır. Bu bitkiler oldukça yavaş büyür.
Bazı türlerin kökleri (örneğin, Anubias Barteri gibi) toprağa oldukça derin girdiğinden, toprak Anubias için yeterli miktarda besin içermelidir. Tetra CompleteSubstrate, bir besin substratı olarak kullanılabilir. Optimum su sıcaklığı 26-28°C’dir, daha soğuk suda büyüme hızı önemli ölçüde yavaşlayabilir. Anubias afzelii gibi bazı türler, yetiştirme koşullarından pek etkilenmezler. Su sertliği, suyun aktif reaksiyonu neredeyse bu türlerin büyüme özelliğini etkilemez.
Bu bitkiler için, akvaryumun temiz tutulması ve suyun düzenli olarak değiştirilmesi önem taşır, çünkü yapraklarda fazla organik madde biriktiğinde, Anubias’ın çok hassas olduğu alg kirlenmesi görülür. Bu koşullar altında yaşlı yapraklar hızla kopar ve Anubias’ta sadece 2-3 genç yaprak kalabilir, bunun sonucunda da bitki ölebilir.
Anubiaslar gölgeyi sever, bunlar için aydınlatma loş olmalıdır. Aşırı ışık durumunda bitkilerin yapraklarında Xenococcus, Vietnamese ve Blackbeard gibi algler görünebilir. Anubias için aydınlatmanın yayılgan olması daha iyidir. Bu, örneğin su yüzeyinde yüzen bitkilerle gölgelendirme yapılarak sağlanabilir. Gün ışığı 11-12 saat olmalıdır.
Çoğaltma köksap bölünerek yapılır. Yandan çıkan filizler veya köksapın 3-4 yaprağı olan bir bölümü ana bitkiden alınır ve başka bir yere aktarılır. Anubias yeni bir toprağa ekilirken köklerin altına besin takviyesi yapılması tavsiye edilir. Eski köksapta, 1-2 ay içinde, kesiğin yanında yeni çıkan bir tomurcuk belirir. Bu tür tomurcuklar, köksapın diğer yerlerinde oluşabilir ve bu da dallanmasına yol açar.
Anubias’ın çiçeklenmesi sadece havada, bir paludaryumda veya bir serada görülmez. Aynı zamanda, bitkinin akvaryumda iyi koşullar altında su altında çiçek açabildiği da görülebilir.
Anubias türleri
Anubias afzelii
Bu anubias yüksek dekoratif niteliklere sahiptir, ancak bakımı sırasında cinsin diğer temsilcilerinden farklı bir yaklaşımı gerektirir. Bunun köksapı kısaltılmıştır, bu nedenle dış yapısı itibariyle bitki daha çok Kriptokorinleri ve Echinodorusları andırmaktadır. Yapraklar mızrak şeklinde, sivri uçlu, uzundur. Bu tür Anubias’ın köksapı yeraltında gelişir, bu nedenle bitki ekilirken gömülmelidir. Büyüme yavaştır, genellikle ayda 1-2 yapraktan fazla değildir. Yaprakların yeşil alglerle kaplanmaması için ışıklandırmanın yayılgan olması gerekir. İyi ayarlanmış filtrelemenin ve düzenli su değişimlerinin bitkinin gelişimi üzerindeki etkisi büyüktür, aksi takdirde Anubias’ın eski yapraklarını döktüğü görülebilir. Siltli toprak tercih edilir. Yetiştirme için uygun sıcaklık: 25-29°C’dir. Birkaç yılda bir bu türün bir paludaryuma nakledilmesi tavsiye edilir, ayrıca nemli bir hava ortamında çoğaltılması daha iyi olacaktır, bu şekilde Anubias daha hızlı büyür. Akvaryuma geri aktarma için ek bir hazırlık gerekmez.
Anubias Barteri
Çoğu durumda, bu Anubias çeşitlerinden birinin amatörlerin akvaryumunda büyüdüğü söylenebilir. Bunun nedeni, bu türlerin nispeten az bakım gerektirmesi ve çok çeşitli olmasıyla açıklanabilir. Tarihi vatanında, Afrika’da, bu bitkinin popülasyonları son derece geniş ve çeşitlidir: yaprakların şekli, rengi ve boyutu bakımından farklılık gösterirler. Modern yetiştiriciler tarafından istikrarlı özelliklere sahip bazı türler geliştirilmiştir. Hem 10-12 cm büyüklüğünde bodur çeşitlerine hem de 30 cm’ye kadar büyüyen devlerine rastlanır. Tüm türler, 24-26 °C su sıcaklıklarına sahip tropikal akvaryumları tercih ederler. Sertlik ve asidite hiç önem taşımaz. Anubias barteri, istediğiniz kadar suda kalabilir ve düzenli bir şekilde nemli bir hava ortamına nakil gerektirir. Ancak bu durum ağaççığın güzelliğini hiçbir şekilde etkilemez. Hem toprakta hem de süslemeler üzerinde yetiştirmek mümkündür.
Anubias barteri çeşitleri
Anubias barteri (Anubias barteri var. Barteri), maksimum boyu 30 cm’ye kadar ulaşabilen büyük bir türdür. Geniş bir akvaryum gerektirir. Bu Anubias, bitkileri ısıran balıkların olduğu ortamda yetiştirmek için çok uygundur. Yaprağın ortalama uzunluğu 10 cm, genişliği 5 cm’dir. Ana damar belirgindir. Kök sistemi güçlüdür. Yavaş büyüyen, gölge toleranslı bir bitkidir. Köksapının bölünmesi yoluyla çoğaltılır.
Bodur Anubias veya Anubias Barteri nana (Anubias barteri var. Nana)
Batı Afrika’nın tropik kesimlerinde yaygın olarak rastlanmaktadır. Nehir kıyıları boyunca bataklık bölgelerde yetişir. Anubias nana’nın kısa bir sapı vardır, saplı yaprakları bir yuva içinde toplanmıştır. Yaprak ayası sert, oval, parlak yüzeyli, koyu yeşil renklidir. Yaprak boyutu: 4-8 cm (uzunluk) ve 3-4 cm (genişlik). Yaprak sapı genellikle 3-5 cm’den fazla değildir. Köksap sarmaşıktır, güçlüdür, çok sayıda filizi vardır.
Bu çeşit özellikle akvaryumun ön planını süslemek için uygundur. Grup olarak dikmek daha iyidir. Kökler alt tabakaya gömülmemelidir, köksapın kendisi yüzeyde bulunur. Büyüme yavaştır. Yaygın aydınlatma ve düzenli su değişimi gereklidir. Kök sistemi çok derine inmez.
Köksapı bölünerek çoğaltılır. Yeni bitkiler, 5-6 genç yaprak olduktan sonra bölünebilir.
Bodur Anubias “Bonsai” (Anubias barteri var. Nana Bonsai)
Bu Anubias Nana türü, üretme yoluyla elde edilmiştir. Gösterişsiz olmakla birlikte güzel bir görünüm almıştır. Anubias nana’dan farklı olarak Bonsai formunda, 2,5 cm uzunluğa ve 1,5 cm civarı genişliğe sahip yaprakları vardır. Yapraklar koyu veya açık yeşil renkte, oval şekildedir. Kök sistemi zayıftır. Anubias’ın maksimum boyutu sadece 4 cm’dir. Bu minyatür özelliği, 5-10 litre hacmindeki nano akvaryumların dekorasyonunda bile rahatlıkla kullanılmasına imkan verir. Bitkiyi ön planda veya yan duvarlarda 3-5 çalı grupları halinde dikmek daha iyidir. Suya CO2 eklenmesine iyi yanıt verirken, büyüme biraz daha hızlanır. Hem toprakta hem de kütüklerin üzerinde yetiştirilebilir. Güçlü ışıklandırmadan kaçının, aksi takdirde Anubias “Bonsai” nin yaprakları sararabilir.
Altın Anubias (Anubias barteri var. nana Golden)
Anubias nana’nın seleksyon formudur. Ayırt edici özelliği yaprak ayasının rengidir. Genç bitkilerde parlak altın rengindedirler, ancak büyüdükçe parlak yeşil olurlar. Ağaççıkların ortalama boyutu yaklaşık 10 cm’dir. Büyüme çok yavaştır. Akvaryumun ön planına dikmek için uygundur. Kökler çok derine gömülmemelidir, bu onların çürümesine yol açabilir. Toprak olarak orta büyüklükte çakıl kullanmak daha iyi olacaktır.
“Altın” yapraklar elde etmek için ışıkla biraz deneme yapmak ve bir yosun patlamasına yol açmadan ağaççığı tüm ihtişamıyla sunacak bir parlaklık ve ekspozisyon bulmak gereklidir. Mineral gübreler ve karbondioksit ile gübreleme yapmak faydalı olacaktır. Uygun koşullar altında çiçeklenme gözlemlenebilir.
Anubias Barteri “Glabra” (Anubias barteri var. glabra)
Bu çekici bitkiye Afrika’nın Orta ve Batı bölgelerinde rastlamak mümkündür. Nehirlerin ve derelerin kıyılarında büyür. Hem su üstünde hem de tamamen su altında yaşayabilir.
Büyük türün boyutu akvaryumda 30 cm’ye ulaşabilir. Yaprak sapı kalın, çok güçlü ve uzundur. Yaprak ayası yeşil renkli, dar elipsoidal veya mızrak biçiminde oval bir şekle sahiptir. Uzunluğu yaklaşık 12 cm, genişliği 6 cm’ye kadardır. Yaprağın uç kısmı sivridir. Sürgünlerde ve yapraklarda pigment lekeleri görülebilir. Köksap yoğundur, kalınlığı 8 mm’ye kadardır, sarmaşık formundadır.
Büyüme yavaştır, genellikle yılda yaklaşık en fazla 6 yaprak verir. Akvaryumun ortasında ve arka planında kullanıma uygundur. Yoğun yayılan çalılıklar oluşturur. İyi filtreleme ve düzenli su değişimi çok önemlidir. Alg kirlenmesi bitkiyi baskılayabilir.
Aydınlatma parlak olmamalıdır, ancak 10-12 saat gün ışığı süresine uymak gerekir. Anubias, bitki için gerekli mikro elementlerin eksikliğini azaltan Tetra Crypto tablet gübre gibi, kök besinlerinin sunulmasına iyi yanıt verir. Paludaryum içinde yetiştirmek için uygundur. Köksapının bölünmesiyle çoğaltılır.
Anubias caladiifolia (Anubias barteri var. Caladiifolia)
Yaprak sapına neredeyse dik yerleştirilmiş yaprakları olan ilginç bir Anubias barteri türüdür. Yapraklar 10-20 cm ye kadar büyür. Dikey yönde büyümesi karakteristiktir. Yüzeye ulaştıktan sonra, çalının su üzerindeki bir bölümü kesilip tekrar akvaryuma dikilebilir. Yaprak sapı çok uzundur, genellikle yaprak uzunluğunun birkaç katıdır. Yaprak ayası sivri uçlu ve oval eliptik şekildedir.
“1705” adı verilen değişik bir Anubias caladifolia türü vardır. Avustralyalı yetiştiriciler tarafından oluşturulmuştur. Bu çeşidin tüm yaprakları kalp şeklindedir.
Kahve Yapraklı Anubias (Anubias barteri var. “Coffeefolia”)
Bu Anubias yapraklarının kahve ağacının yapraklarına benzerliğinden dolayı bu adı almıştır. Nijerya, Konogo, Gabon gibi Afrika ülkelerinde rastlamak mümkündür.
Yoğun sarmaşık bir köksapı vardır. Yapraklar, asimetrik, hafif oluklu bir yuva içinde toplanmıştır. Yaprak ayası oval-eliptik şekilde olup, 12 cm’ye kadar uzunlukta ve 6 cm’ye kadar genişliktedir. Genç yapraklar kırmızı-kahverengi renktedir, daha sonra rengi koyu yeşile döner. Akvaryumdaki ortalama yüksekliği 15 cm’dir. Akvaryumda orta plan için uygundur. Diğer Anubiaslarda olduğu gibi yavaş büyüme ile karakterizedirler. Seralarda ve paludaryumlarda yetiştirmek mümkündür.
İyi filtrelemeyi ve haftada bir % 25’e kadar su değişimini unutmayın. Besleme için uygun su sıcaklığı 22-26°C’dir. Parlak aydınlatma sakıncalıdır, ışık yayılmalıdır.
Toprak alüvyonlu olmalıdır, Anubias mineral beslemesine iyi tepki verir. Köksapı bölünerek çoğaltılır. İlk genç yapraklar oluşana kadar yapraksız alanlar yüzer halde bırakılabilir.
Dar yapraklı Anubais (Anubias barteri var. Angustifolia)
Önceleri bu bitki ayrı bir tür olarak kabul edilmiştir. Ancak araştırmalar, görünüşünün ebeveyn formundan tamamen farklı olmasına rağmen, bunun yalnızca Anubias Barteri çeşitlerinden biri olduğunu göstermiştir. 10-15 cm’ye kadar büyüyen ve dekoratif bir rozet oluşturan uzun yapraklara sahiptir. Yaprağın üst kısmı hafif dalgalı, ışıltılı parlak ve koyu yeşil renkte, alt kısım mat ve yeşil renktedir. Çalılar çok yoğundur, çünkü yavru bitkiler ana bitkilere oldukça yakın olarak ortaya çıkarlar.
Akvaryumun ortasına veya arkasına dikmek gerekir. Bu Anubias yavaş büyür. Köksapın bölünmesiyle çoğaltılırlar. Genel olarak besleme koşulları, Anubias Barteri’ninkinden farklı değildir.
Dev Anubias (Anubias gigantea)
Adından da anlaşılacağı gibi, bu türün boyutu çok büyüktür. Bu tür, akvaryum meraklılarında bulunabilen en büyük Anubias’tır. Bitki 80-100 cm boyutunda 30 kadar yaprağı olabilen devasa bir çalı oluşturur.
Bu tür Anubiasları beslemek için en az yarım ton hacimli bir akvaryuma ihtiyaç vardır. Bu da, cinsin diğer üyeleri kadar yavaş büyür: genellikle yılda 2 ila 4 yaprak oluşur. Paludaryumda yetişen “kara” formu, ani tam daldırma koşullarına iyi uyum sağlamaz, bu nedenle hava formundan su formuna aşamalı bir geçiş gereklidir.
Dikim sırasında köksap toprak yüzeyinin üzerinde kalmalıdır. Bu tür Anubias, düşük organik içerikli ve minimum miktarda süspansiyon içeren suyu tercih eder. Bitkinin önceden planlanmış bir yere ekilmesi iyidir, çünkü nakiller dev Anubiasların durumunu olumsuz yönde etkileyebilir. Uygun koşullarda yarım metreye kadar uzun bir pedinkül atarak çiçek açabilir.
Zarif Anubias (Anubias gracilis)
Amatör akvaryumlarda oldukça nadir görülen Anubiaslardır. Öncelikle yapraklarının alışılmadık şekli dikkat çekicidir: dalgalı bir yüzeye sahip olan üçgen kalp şeklindedirler. Bitki, tıpkı dev Anubiaslar gibi yavaş büyüme ile karakterizedir. Kara formundan tamamen su formuna yumuşak bir geçiş gerektirir. Zarif Anubias, belki de cinsinin tüm temsilcileri içinde gölgeyi en çok sevendir. Dikim için ilginç görünümlü yapraklarını göstererek sessizce büyüyeceği en karanlık köşeyi seçmek iyi olacaktır. Alüvyonlu toprak en uygun olanıdır. 30°C’ye kadar su sıcaklıklarını sorunsuz tolere eder. Köksap parçaları ile çoğaltılır.
Jilet Anubias (Anubias gilletii)
Bu bitki Afrika’nın tropikal kesimindeki ülkelerde, doğada rahatlıkla bulunur. Doğal koşullar altında nispeten büyüktür, ancak akvaryumda genellikle küçük boyutta kalır. Tamamen akvaryumda beslemek için uygun değildir, nemli seralarda ve paludaryumlarda kendisini daha iyi hisseder. Bir akvaryumda yetiştirildiğinde genellikle dekoratif özelliklerini kaybeder.
Akvaryumda yetiştirmek için çok fazla ışığa gerek yoktur, Anubias, uzun vadeli gölgelendirmeyi kolayca tolere edebilir. Bitki için şartlar uygunsa, çiçeklenme görülebilir: uzun pedinküllerde çapı 3 cm’ye kadar olan çiçekler gelişir. Tohumlar hasat edilebilir, ancak belirli özelliklere sahip bir tür yetiştirmek pek mümkün değildir.
Anubias «Nangi»
Bu Anubias, Quality Aquarium Plants’ın sahibi Robert Gasser tarafından yapay olarak elde edilmiştir. Anubias barteri var.nana ve Anubias gilletii arasında bir çaprazlamadır. Cinsin adı aslında “nana” ve “gi” kelimesinden gelmektedir. Doğada rastlanmaz. Bunu amatör akvaryumlarda bulmak zordur, ancak profesyonel akvaryumcular bunu genellikle çalışmalarında kullanırlar. Bu tür Anubiasları özellikle nano-akvaryumlarda bulmak mümkündür.
Bir akvaryumdaki maksimum boyutu yaklaşık 15 cm’dir. Yaprağı kalp şeklinde, yaprak sapı kısadır. Büyüdükçe kompakt bir çalı oluşur. Köksap sarmaşıktır, bu nedenle bitki hem toprağa hem de uygun herhangi bir yüzeye (kütüklere, taşlara, vb.) ekilebilir.
Nangi Anubias yetiştirmek için 22-28°C sıcaklıkta herhangi bir sertlikte su uygundur. Vejetatif olarak çoğaltılır: köksapı bölünerek. Akvaryumlarda genellikle ön plana ekilir.
Alacalı Anubias (Anubias heterophylla)
Bu Anubias’ın doğal alanı Kongo Nehri Havzasıdır. Büyük (40 cm’ye kadar) yaprakları olan köksaplı bir bataklık bitkisidir. Yetiştirmek için, bitkinin tüm güzelliğini gösterebileceği büyük akvaryumlara ihtiyaç vardır. Bu tür, yetiştirme koşulları açısından diğer Anubiaslardan daha seçicidir. Daha sıcak ve daha asidik suyu sever. Akvaryumda sürekli yaşam için iyi şekilde adapte olmamıştır. Bir paludaryumda yetiştirmek veya “tatil” için periyodik olarak yüksek nem oranına sahip seralara aktarmak iyi olacaktır. Bu durumda yaprak saplarının sadece alt kısmı su altında kalmalıdır.
Mızrak şekilli veya hastifolia Anubias (Anubias hastifolia)
Alacalı Anubias’ı çok andırırır, bu nedenle genellikle farklı bir isim altında da satıldığı görülür. Çapı bir buçuk santimetreye kadar olan köksap sarmaşık şeklindedir. Yapraklar uzundur, eliptik şekildedir ve uçları sivridir. Yetişkin bir bitkide yaprak sapının yaprağa geçiş yerine bakıldığında iki filiz bulunabilir. Yaprak sapı uzun olan bitkiler, türün adına da yansımış olan mızrağa çok benzer. Bitki akvaryumda iyi büyümez, nemli bir seradaki koşullar daha uygun olacaktır. Bakımı ve çoğaltılması diğer Anubias türlerinin çoğundan farklı değildir.
Anubias’ın kullanımı
Anubias, hem amatörler hem de profesyoneller tarafından akvaryum kültüründe yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunun öncelikli avantajı basitliğidir. Anubias çok dayanıklı bir bitkidir. Bakımını yaparken, güçlü bir aydınlatma düzenlemeye gerek yoktur; genellikle minimum gübre ve karbondioksit uygulamasıyla sınırlandırma mümkündür. Aynı zamanda, Anubias son derece çekici görünür ve yaprakları yemyeşildir. Yavaş büyümesi ve optimum koşulları oluşturmak için düşük maliyet, Anubias’ı minimum bakımdan hoşlananlar için “tembel” olarak adlandırılan akvaryumlarda vazgeçilmez bitkiler haline getirir.
Yukarıdakilere ek olarak, yaprakların boyut, şekil ve yaprak rengi açısından farklılık gösteren çok çeşitli türleri (çeşitler) profesyonelleri de cezbetmektedir. Akvaryumun ön planında, ortasında ve arka planında çeşitli bitki türleri kullanılabilir, bunları taşlara ve süslemelere bağlamak (yerleştirmek) mümkündür. Yavaş büyüme aynı zamanda tasarımcıların da işine gelmektedir, çünkü tasarım bu sayede başlangıçtaki fikrini uzun süre korumaktadır.
Anubias, taze yeşillik yemeyi seven balıkların (japon balıkları, çiklitler vb.) bulunduğu akvaryumlarda da vazgeçilmezdir. Diğer bitki türlerinin çoğu balıklar tarafından zevkle yenir. Bitkileri kazarak çıkarma sorunu, Anubiaslar seçilerek de kolayca çözülür.Çünkü yetiştirme sadece zeminde değil, aynı zamanda süslemelerde de (taşlar, kütükler, vb.) mümkündür.