Peciliaceae ailesinden gelen canlı doğum yapan balıklar, dünyanın dört bir yanındaki meraklıların akvaryumlarının müdavimleridir. Uyumluluk, güzel görünüm, üreme kolaylığı popülerliklerinin anahtarıdır. Makalemizde, kılıcı andıran uzun bir kuyruk yüzgecinin varlığı kendisinin “kartviziti” olan Kılıçkuyruk Balığından bahsedeceğiz.
İçindekiler
Genel bilgiler
Kılıçkuyruk Balıklarının (Xiphophorus hellerii) akvaryum sakinleri olarak beslenmesiyle ilgili ilk bilgiler 1864 yılına kadar uzanmaktadır. Ancak zamanla bu balık o kadar popüler hale geldi ki, akvaryum dünyasına uzak olan insanlar bile onu tanıdılar. Cinsin Latince adı da iki Yunanca kelimeden gelmektedir: “xiphos” – kılıç ve “phoros” – taşımak.
Kılıçkuyruk Balığının doğal şekli çok mütevazı bir renktedir: sarımsı veya kahverengi-yeşil. En yakın akrabası olan sıradan pecilia ile yapay olarak melezleşmesinin bir sonucu olarak, gövde rengiyle farklılık gösteren çok sayıda melez elde edilmiştir; bunlar da akvaristlerin çoğunluğu tarafından Kılıçkuyruk Balıkları olarak adlandırılmıştır.
Kılıçkuyruk Balığının “klasik” versiyonu kırmızı gövdeli, siyah kuyruklu ve tek bir alt kuyruğa sahip bireylerdir. Şu anda, gövde rengi ve şekli veya kılıç sayısı bakımından farklılık gösteren çok sayıda cins elde edilmiş durumdadır. İlginç bir özelliği olarak; dişilerin belirli koşullarda cinsiyetlerini tersine çevirme olasılığı Kılıçkuyruk Balıkları için karakteristiktir.
Dış görünüş
Kılıçkuyruklar akvaryumda 8-10 cm’ye kadar büyürler (kılıcı hesaba katmadan). Dişiler erkeklerden daha büyüktür. Ağız yukarıya doğrdur, suyun yüzeyinden yiyecek yemek için uyarlanmıştır. Karakteristik bir özellik, kuyruk yüzgecinin uzamış olan kısmıdır. Bu, bir veya birkaç tane olabilir. Kılıçkuyruk Balıklarının tüm renk varyasyonlarını listelemek çok zordur. Bunlar yeşilimsi doğal form ve çok sayıda melezdir: kırmızı, sarı, siyah, benekli, vb. Yüzgeçler hem standart boyutta hem de peçe şeklinde olabilir. Erkeklerde anal yüzgeç bir kopülasyon organı olan gonopodyuma dönüşmüştür. Gövde gümüş rengindedir ve gövde boyunca uzanan bir şerit vardır. Kılıcın siyah bir kenarı olabilir.
Yaşam alanı
Kılıçkuyruklar doğada, öncelikle Orta Amerika’da (Meksika, Guatemala, Honduras), Atlantik kıyısına bitişik bölgelerde bulunmaktadırlar. Balıklar çok çeşitli biyotoplarda yaşarlar: bunlar hem güçlü bir akıntıya sahip hızlı dağ nehirleri hem de yoğun bitki örtüsünün olduğu yavaş akan nehirlerdir. Bunlara bataklıklarda, göllerde ve durgun suları olan lagünlerde rastlamak mümkündür. Tür, olağanüstü dayanıklılığı sayesinde, dünyanın birçok ülkesinde istilacı hale gelmiştir. Günümüzde, ABD’nin güney eyaletlerinde, Afrika’da, Hindistan’da ve hatta Birleşik Krallık’ta istikrarlı popülasyonlara rastlanmaktadır. Çoğu durumda, , Kılıçkuyrukların akvaristler tarafından doğal rezervuarlara bırakılması bunu tetiklemiştir.
Cinsler
Orta Amerika ihtiyofaunasının incelenmesi, boyut ve renk bakımından farklılık gösteren birkaç Kılıçkuyruk Balığı türünün keşfine yol açmıştır. Ancak bunların çoğu akvaristlikte hiçbir zaman yaygınlaşmamıştır ve sadece münferit meraklılar tarafından beslenmişlerdir. Geller Kılıçkuyruk Balığı ve en yakın akrabası olan Pecilia’nın sayısız seleksiyon formuna söz söylenemez. Yetiştiricilerin özenli çalışmaları sayesinde, yüzgeçlerin rengi ve şekli bakımından farklılık gösteren çok çeşitli Kılıçkuyruklara sahibiz. Ev akvaryumlarında bulunabilecek bazı Kılıçkuyruk türlerini ve çeşitlerini inceleyelim.
Montezuma Kılıçkuyruk Balığı
Bu tür 19. yüzyılın sonunda keşfedilmiştir, ancak akvaristlikte en yakın akrabasına (Geller Kılıçkuyruk Balığına) kıyasla önemli derecede bir yayılımı olmamıştır. Adını ünlü Aztek Kralından almıştır. Bu balıklara Meksika’nın kuzeydoğu kesiminde rastlanmaktadır; çoğu zaman kıyı boyunca yoğun bitki çalılıkları arasında bulunabilir.
Yetişkin bireyler 4-5 cm’ye kadar büyüyebilir ancak uzun kılıç şeklindeki uzantıları gövde uzunluklarının iki katı olabilir. Gövde rengi gümüştür, bazen sarı veya yeşilimsi tonlar olabilir. Ev koşullarında besleme ve üretme zorluklara yol açmaz.
Yeşil Kılıçkuyruk Balığı
Özgün olarak doğal gövde rengine sahip bir Kılıçkuyruk Balığıdır. Gövdenin ana rengi yeşilimsidir, sırtı karnından daha koyu renktedir. Gövdenin yanlarından, solungaçlardan kuyruğa kadar mor bir şerit uzanabilir. Daha önce doğadan avlanmışlardır, şimdilerde özel çiftliklerde ya da meraklıları tarafından üretilmektedirler. Bu form akvaryum ticaretinde kök salmamıştır. Zarif renkleri olan Yeşil Kılıçkuyrukların ve Pecilia’nın sayısız melezleri büyük popülerlik kazanmıştır: kırmızılar, sarılar, vb. 60 litre hacimden başlayan akvaryumlarda beslenirler. Canlı doğum sayesinde üreme basittir.
Altın Kılıçkuyruk Balığı
Geller Kılıçkuyruk ve Pecilia’nın birçok melezinden biridir. Gövdesinin saf sarı rengi ayırt edici özelliklerinden biridir. Dikkati her zaman üzerlerine çeken inanılmaz derecede parlak balıklardır. Koyu zemin ve siyah arka plan ile iyi görünürler. 8-10 cm’ye kadar büyürler, 60 litre hacimden başlayan akvaryumlarda beslemek iyi olacaktır. Yumurta bırakmazlar, tamamen oluşmuş olan yavruları dünyaya getiriler.
Kırmızı Kılıçkuyruk
Kırmızı Kılıçkuyruklılar, Geller Kılıçkuyruk ve Kırmızı Pecilia’nın melezlenmesi sonucunda elde edilmiş olan en popüler formlardır. Cinsin temel özelliği, gövdenin ve yüzgeçlerin renginin düz saf kırmızı (veya turuncu) olmasıdır. “Kılıçlar” kırmızı veya siyah olabilir. Besleme için canlı bitkilerin bulunduğu 60 litrelik bir akvaryuma ihtiyaç olacaktır. Balık, kaliteli kuru yemleri gayet iyi yer ve canlı doğum yaptığı için kolaylıkla ürer.
Yakut Kılıçkuyruk Balığı
Yakut Kılıç, Geller Kılıç ve Pecilia’nın melezlerinin seleksiyon formlarından biridir. Cinsin temel özelliği, gövdenin zengin parlak rengi ve kırmızı gözleridir. Bir balık ne kadar güzel ve bakım konusunda da iddiasızsa genellikle yeni başlayan akvaristlerin tercihi haline gelir. 60 litrelik bir akvaryum, küçük bir Kılıç Balığı grubu için harika bir ev olacaktır. Beslenmede de zorluk çıkmayacak, Tetra Rubin gibi doğal renk arttırıcılara sahip kuru yemler balıklar için çok uygun olacaktır. Yakut Kılıçlardan yavru almak için çaba sarf etmeye gerek yoktur. Akvaryumda farklı cinsiyette bireylerin olması yeterlidir. Balıklar yumurta bırakmazlar, tamamen oluşmuş yavrular doğar.
Santa Claus Kılıçkuyruk (Kohaku)
Geller Kılıçkuyruk ve Pecilia’nın melezlerinin çok ilginç bir renk formudur. Cinsin özelliği, renkli kırmızı ve beyaz şeritlerin değişmesidir. Gözler siyah ve kırmızı olabilir. Asya ülkelerinde popüler olan Koi Sazanlarının rengine çok benzemektedir ve cins, adını bunun için almıştır. Batılı akvaristler Noel Baba Kılıçkuyruk adını severler. Balığın beslenmesi grup temsilcileri için standarttır. Canlı bitkilerin ve filtrasyonun olduğu 60 litre hacimden başlayan bir akvaryum gereklidir. Balıklar, bitkisel katkı maddeleri içeren komple kuru yemle beslenirler. Kılıçkuyruk Balıkları kendi kendilerine ürerler. Yumurta dişinin vücudunda gelişir ve dişi, bundan sonra kendi kendilerine beslenebilen gelişmiş yavruları “doğurur”.
Siyah Kılıçkuyruk
Adından da anlaşılacağı gibi, Geller Kılıcın bu seleksiyon formunda siyah renk hakimdir. Tüm gövde ya da sadece yanlar siyahla kaplı olabilir. Gözleri ve yüzgeçleri genellikle açık renklidir. Balıklar 60 litrelik akvaryumlarda üç veya daha fazla bireyden oluşan gruplar halinde beslenirler. Akvaryumda canlı bitkiler ve rahatça yüzmeleri için bir yer olmalıdır. Ev koşullarında, Kılıçkuyrukları kaliteli kuru yemlerle beslemek iyi olacaktır. Akvaryumda farklı cinsiyetler varsa, yavruların ortaya çıkması oldukça muhtemeldir. Balıklarda döllenme içeride olur ve yumurta annenin gövdesinde gelişir, daha sonra gelişmiş olan yavru ortaya çıkar. Bu işlem canlı doğum olarak adlandırılır.
Bakım ve besleme
Kılıçkuyrukları akvaryumda beslemek özel olarak bir zorluk yaratmaz. Bunlar “harem” balıklarına dahildirler, bu nedenle erkeklerin ve dişilerin optimal oranı 1’e 2-3’tür. Bireylerin maksimum büyüklüğü ve grup olarak beslenmeleri gerekliliği göz önüne alındığında, akvaryumun hacmi en az 50 litre olmalıdır. Kılıçkuyruklar çok zıplar, bu nedenle akvaryumun mutlaka bir kapakla kapatılması gereklidir.
Akvaryuma uygun güçte filtre ve havalandırma kurulmalıdır. Herhangi bir zemin toprağı kullanılabilir, Kılıçkuyrukların daha kontrast görünmesini sağlamak için koyu renkli toprak daha iyi olacaktır. Dekor olarak, odun kütüklerinin kullanılması tercih edilir – bunlar sadece akvaryumda harika görünmekle kalmayacak, aynı zamanda Kılıçkuyrukların zevkle yedikleri en basit ve tek hücreli alglerin gelişimi için bir substrat olarak hizmet edeceklerdir. Akvaryumda birkaç erkek beslemek planlanıyorsa, saldırganlık durumunda daha zayıf erkeklerin saklanabilmesi için çeşitli barınaklar kurmak hiç de fena olmayacaktır.
Balıkları beslemek için en uygun parametreler: Sıcaklık = 20-28°C, pH = 7.0-8.0, GH = 9-19. Kılıçkuyruklar sık su değişimini pek sevmezler. Bu nedenle değişim periyodu her iki haftada bire kadar düşürülebilir. Suyun % 25-30’unun değiştirilmesi gereklidir. Gerekirse (örneğin bazı hastalıkların tedavisinde) Kılıçkuyrukların bulundukları akvaryuma 1 g/ l’ye kadar konsantrasyonda tuz eklenebilir. Balıklar, tuzluluktaki bu artışı sağlıklarına herhangi bir zarar gelmeden tolere ederler.
Doğal koşullarda Kılıçkuyruklar bitkilerin yoğun çalılıkları arasında yaşamayı tercih ederler, bu nedenle akvaryumda benzer bir ortam yaratılmalıdır. Vallisneria, Echinodorus, Kriptokorinler gibi bitki türleri çok uygundur. Çalılıkların, Kılıçkuyrukların zevkle yüzecekleri ve dişileri kovalayacakları açık bir alanla çevrili olması gerektiği unutulmamalıdır.
Uyumluluk
Kılıçkuyrukların karakteri oldukça belirsizdir. Bu, tam olarak hiç kimseye rahatsızlık vermeden, ortak bir akvaryumda sorunsuz bir şekilde yaşayabilen barışçıl bir balıktır. Bununla birlikte, nadiren, Kılıçkuyrukların akvaryumdaki komşularına zarar verdiği bilgisiyle karşılaşmak da mümkündür. Bu, çoğu zaman balıkların bireysel özellikleriyle, yanlış seçilmiş cinsiyet ve yaş içeriğiyle (az sayıda dişi ya da farklı yaştaki bireyler bir arada beslenir) ya da akvaryumundaki su hacminin yetersiz olmasından dolayı Kılıçkuyrukların sürekli olarak birbirlerine çarpması ile ilişkilidir. Akvaryumda bir sürünün beslenmesi durumunda bunun içinde net bir hiyerarşi kurulduğunu unutmamak gereklidir. Bu nedenle, yalnızca bir grup dişi ile bir erkeği veya ancak dişi bireylerin baskınlığı ile birkaç erkeği (en az 3) beslemek en uygunu olacaktır. Bu durumda saldırganlık kaybolacaktır.
Kılıçkuyrukları, hemen hemen uygun büyüklükte olan tüm barışçıl balıklarla birlikte beslemek mümkündür. Aileden akrabalar: Pecilias, Molive ayrıca Zebra Balığı, Minörler, Tetralar, Barbuslar, sakin çiklitler (örneğin, Skaleryalar) iyi komşular olacaklardır. Kılıçkuyruklar popüler yayın balıkları ile iyi geçinirler: Ancistruslar, Koridorlar, Thorakatumlar.
Kılıçkuyrukların, büyük agresif Çiklitlerle (Astronotlar, Akaralar, Çiklazomlar) ve ayrıca peçe yüzgeçleri olan yavaş balıklarla (Japon Balıkları, Horoz Balıkları) birlikte beslenmesi tavsiye edilmez, çünkü Kılıçkuyruklar bu türlerin kuyruklarını ısırırlar.
Kılıçkuyrukların beslenmesi
Kılıçkuyruklar yemek konusunda çok seçici balıklar değildirler. Her türlü yemi memnuniyetle yerler: canlı, dondurulmuş, kuru. Balıklar, yemleri akvaryumun her katmanından alabilirler, ancak yine de suyun yüzeyini tercih ederler. Uzun süreli açlığa dayanma yeteneği Kılıçkuyrukların şaşırtıcı bir özelliğidir. Sağlık sorunları olmadan 1-2 hafta yemsizliğe dayanabilirler. Akvaryuma, Kılıçkuyrukların yiyebileceği canlı bitkiler yoğun bir şekilde dikilmelidir. Akvaryumun duvarlarında oluşan alglerin yanı sıra küçük salyangozlar da onlar için nefis yiyecekler olacaktır.
Kılıçkuyrukların beslenmesi aşağıdaki özelliklere sahiptir: yetişkin durumda balıklar oldukça büyüktür, yiyecekler tüm su katmanlarında yenir, beslemede mutlaka bitki bileşenleri bulunmalıdır.
Tetra ürün yelpazesinde Kılıçkuyruklar için en uygun olan kuru yemleri inceleyelim:
- TetraPro Algae, yemde daha fazla besin maddesinin ve vitaminin muhafaza edilmesine olanak sağlayan koruyucu düşük sıcaklık teknolojisiyle üretilen cips şeklinde birinci sınıf bir yemdir. Özel yeşil orta kısım, Kılıçkuyrukların beslenmesinde çok önemli olan spirulina yosunu konsantresi içermektedir.
- Tetra Phyll, yüksek oranda bitkisel bileşen içeren pul şeklinde bir temel yemdir. Tüm canlı doğuran peciliades’lerin düzenli beslenmesi için çok uygundur.
- Tetra Rubin, doğal renk arttırıcılarının bulunduğu bir yemdir. Kırmızı gövdeli Kılıçkuyruk çeşitleri için mükemmeldir. Kırmızı, turuncu, sarı rengi güçlendirir. Beslemenin başlamasından birkaç hafta sonra sonuç fark edilecektir.
- TetraMin Granules – granül halindeki yemler, büyük Kılıçkuyrukların beslenmesi için son derece uygundur. Yem bunun maksimum sindirilebilirliğini ve yüksek besin değerini sağlayan 49’dan fazla kaliteli bileşeni içermektedir.
Üreme ve çoğaltma
Kılıçkuyrukların üremesi, diğer canlı doğuran balıklarda da olduğu gibi, özel olarak zor değildir. Bunun nedeni balıkların yumurta bırakmamasıdır. Yumurtanın gelişimi dişinin genital yolunda gerçekleşir ve kendi kendilerine beslenebilen tamamen oluşmuş yavrular dünyaya gelir. Bu tür bir gelişime canlı doğum denir.
Kılıçkuyruklarda cinsel dimorfizm belirgindir. Ana cinsiyet farkı, erkeklerde değişime uğramış anal yüzgeç olan gonopodyanın varlığıdır. Bu, erkeklerin cinsel ürünleri dişinin karın boşluğuna soktukları bir tüptür. Buna ek olarak, erkekler daha küçüktür ve karakteristik bir “kılıca” sahiptirler; bu, uzun bir kuyruk yüzgecidir (bazı türlerde bulunmaz).
Kılıçkuyrukların üremesi için özel koşulların oluşturulması gerekmez. Döllenme, ortak bir akvaryumda sorunsuz bir şekilde gerçekleşir. Erkeklerin kendine özgü evlilik danslarını gözlemlemek mümkündür- ileri geri mekik hareketleri. Dişinin “hamileliği” yaklaşık 40 gün sürer ve birçok faktöre bağlıdır: suyun parametreleri ve sıcaklığı, beslenme, aydınlatma. Doğumdan önce dişinin karnının şekli biraz değişir: daha dolgunlaşır ve kare hale gelir, anüsün yakınında karakteristik bir “doğum” beneği ortaya çıkar.
Bırakılan yavruların sayısı dişinin yaşına ve büyüklüğüne bağlıdır ve 15 ila 100 adet arasında değişir. Yumurtlama genellikle sabah saatlerinde gerçekleşir. Doğuma hazır olan bir dişi Kılıçkuyruk Balığını, önceden hazırlanmış olan, çok sayıda küçük yapraklı bitkinin bulunduğu bir akvaryuma yerleştirmek iyi olacaktır; yavrular bu bitkilerin arasına saklanabilecekler ve dişi tarafından yenmekten kurtulabileceklerdir. Özel kuluçkalıkların kullanılması bir alternatiftir. Yumurtlama bittikten sonra dişi ortak akvaryuma geri dönmelidir. Genel olarak, üremede en büyük sorun, Kılıçkuyruk yavrularının korunma problemidir. Doğal koşullar altında, ebeveynler yavrularını asla görmezler, yavrular anında akıntıyla taşınırlar. Keza akvaryumda da büyük ve parlak yavrular sadece yem olarak algılanır.
Yeni doğan Kılıçkuyruklar nispeten büyük boyutlarıyla farklılık gösterirler, bu nedenle oldukça büyük yemlerle beslenebilirler: tuzlu su karidesi, tubifex, yavrular için yüksek kaliteli kuru yemler.
Yavrulardaki erkeklerin ve dişilerin oranı ortam sıcaklığına bağlıdır: düşük değerlerde, daha fazla dişi, daha yüksek değerlerde daha fazla erkek görülür. Yavrularda büyüme çok hızlıdır, daha iki aylıklarken kusurları olmayan en güçlü ve en güzel bireyleri seçmek mümkündür. Üç ay sonra erkeklerde “kılıç” ortaya çıkmaya başlar.
Kılıçkuyruklar 5-7 aylıkken cinsel olarak olgunlaşırlar. Kılıçkuyrukların tüm çeşitlerinin, bazen oldukça ilginç renk varyasyonlarının oluşumu ile birbirleriyle mükemmel bir şekilde melezlendiklerini belirtmek gerekir.
Kılıçkuyruklarda sıklıkla olağandışı bir fenomen görümektedir: bazı durumlarda dişi erkeğe dönüşür. Böyle bir durumda dişi, erkek bireyin cinsel özelliklerini kazanır: Kılıçkuyruk, gonopodyum vb. Münferit durumlarda kural olarak, çoğunlukla dişilerden oluşmuş olan bu tür bireylerden yavruların ortaya çıkması bile mümkündür.