KİRAZ KARİDES – ÇALIŞKAN BİR TEMİZLİK UZMANI

Akvaryumda Kiraz Karides

Kiraz Karides (Neocaridina heteropoda veya Red Cherry Shrimp), meraklıların akvaryumlarında yaygın olarak kullanılan kabukluların en popüler temsilcisidir. 

Genel bilgiler

Kiraz Karidesler, bakımları konusundaki iddiasızlıkları, yüksek üreme oranları ve yem kalıntılarını ve yosun kirlenmeleri yiyerek getirdikleri tartışmasız faydalarından dolayı takdir görmektedirler. Buna ek olarak, parlak kırmızı Kiraz Karidesler her türlü akvaryumun manzarasını canlandırabilirler. Canlı bitkilerin etrafındaki yeşilliklerin arka planında güzel görünürler, sürekli telaşlı hallerini izlemek ilginçtir. Geniş su parametreleri aralığında yaşayabildikleri için yeni başlayan akvaristler için iyi bir seçimdir. Bunlar, koşullar bakımından, Kristaller gibi diğer karides türleri kadar talepkar değildirler. Ayrıca, küçük hacimli bir akvaryuma yerleştirmek de mümkündür.

Dış görünüş

Kiraz Karides küçük bir kabukludur, uzunluğu 2,5-4 cm kadardır. Gövdesi yarı saydamdır, uzundur, yanlardan düzleşmiştir, iki bölümü vardır – sefalotoraks ve karın. Bacakları karnın ön kısımlarında bulunmaktadır. Sefalotoraks solungaç boşluklarını kaplayan bir kabukla korunmaktadır.  Kiraz Karidesin sırtı genellikle pembemsi kırmızıdır, kıskaçları ve bacakları, karakteristik bir mermer deseni oluşturan küçük açık renkli beneklerle kaplıdır. Bıyıkları beyaz veya pembe renktedir.

Kiraz Karides Dış görünüş
Kiraz Karides Dış görünüş

Gövdesinin ana rengi, genellikle değişen yoğunlukta kiraz rengindedir. Ancak rengi son derece değişkendir: pigment hücreleri anında genişleyebilir veya daralabilir ve karides birden bire soluklaşabilir veya tam tersine çok parlak hale gelebilir. Bu fenomen, beslenme, çevre parametreleri, çevredeki bitki örtüsü, akvaryumdaki komşuları gibi bir dizi faktöre ve hatta yaşa bağlıdır. Koyu renkli zeminde Kiraz Karidesler genellikle koyulaşır ve daha doygun bir renk alırlar. Stres durumunda (örneğin yeni bir akvaryuma konulduğunda) neredeyse renksiz hale gelebilirler. Seleksiyon çalışmalarının bir sonucu olarak Kiraz Karideslerin birçok sabit renk çeşidi mevcuttur; örneğin “kırmızı ateş” – opak kabuklu, parlak kırmızı.

Erkekler ve dişiler boyut bakımından farklılık gösterir. Dişiler genellikle daha büyük, daha kalın ve daha parlaktır. Ancak ayırt edici ana özellik, dişilerin sırtındaki “eyer”dir; bu, yumurtanın geliştiği yumurtalıkları temsil eden sarımsı renkli bir benektir.

Kiraz Karidesler büyüme sürecinde, diğer kabuklular gibi deri değiştirirler ve eski kitin örtüsünü bırakırlar. Bazen akvaryumda boş bir karides kabuğu görülebilir, bunun kesinlikle temizlenmemesi gereklidir. Bu kabuk, Kirazlar için ek bir besin kaynağı görevi görecektir.

Kiraz Karidesin bırakılmış olan kitin örtüsü
Kiraz Karidesin bırakılmış olan kitin örtüsü

Yaşam alanı

Doğada, yavaş akan nehirlerde, akarsularda ve göllerde yaşayan Neocaridina heteropoda türlerinin temsilcileri, genellikle gösterişsiz renklerdedir ve bu da onların yırtıcılardan saklanmalarına yardımcı olur. Ne de olsa, parlak renkler dikkat çeker ve yenilmesi için bir tehdit oluşturur. Tür birkaç alt türü içerir – bunlardan ikisi Çin’in Zhejiang, Anhui, Henan eyaletlerinde yaşamaktadır. Neocaridina temsilcilerinin geri kalanı Tayvan ve Kore’nin tatlı sularında bulunmaktadırlar ve 1938’den beri bilinmektedirler. Sıradan şeffaf Neocaridinalar, akvaristler arasında ilk popülerlik kazananlar ve yayılanlar olmuştur ve daha sonra bunların yerini daha parlak Kiraz Karidesler almıştır. Kiraz Karides, Neocaridinaların Almanya’daki seleksiyonunun bir sonucudur, istenen renklere sahip bireylerin seçilmesi yoluyla elde edilmiştir.

Cinsler

Kan Kırmızı Ateş Karides

Bu form, Kiraz Karidesleri üzerinde yapılan seleksiyon çalışması sonucunda elde edildimiştir. Üreticiler, karidesin kabuğundaki yarı saydam katmanın yokluğunu ve % 100 renk elde etmeye çalışmışlardır ve sonunda da bu olmuştur. Gözlerinizi böyle doygun bir kırmızı renkten ayırmanız zordur. Buna ek olarak, Kan Kırmızı Ateş Karides atalarından biraz daha büyük olmuştur. Genellikle, bu kabukluların bakımı ve üremesi ile ilgili sorunlar ortaya çıkmaz, ancak saf bir soyun korunması konusunda bazı zorluklar vardır.

Kan Kırmızı Ateş Karides
Kan Kırmızı Ateş Karides

Sarı Ateş Karides

Limon sarısı renge sahip alışılmadık derecede çekici bir karidestir. 2006 yılında Japon üreticiler tarafından üretilmiştir. Kiraz Karidesler besleme ve bakım konusunda normal karideslerden farklı değildirler, ev koşullarında gayet iyi çoğalırlar. Düzenli olarak “yeni kan” eklenmesi koşuluyla, bir dizi nesilde renk kaybı meydana gelmez. Akvaryumda iki yıla kadar yaşayabilirler. Yaş aldıkça renkleri biraz koyulaşır ve portakal rengi-turuncu olur.

Sarı Ateş Karides
Sarı Ateş Karides

Bakım ve besleme

Daha önce de belirtildiği gibi, Kiraz Karidesler su parametreleri konusunda çok iddiasızdırlar ve kolay bir şekilde uyum sağlarlar. Küçük boyutları sayesinde 5 litre hacimli minyatür nano akvaryumlarda bile besleme için uygundurlar, bitki akvaryumlarının sakinleri olarak yaygındırlar.

Kiraz Karideslerin olduğu bir Bitki Akvaryumu
Kiraz Karideslerin olduğu bir Bitki Akvaryumu

Örneğin, yaklaşık 5-10 litrelik bir hacme 10 bireye kadar yerleştirilebilir, ancak yaşam koşullarında ani değişimler olduğunda karidesler strese girer, bu nedenle onlar için 30-50 litrelik bir akvaryum seçmek ve onları daha büyük bir yere yerleştirmek daha uygun olacaktır. Genellikle akvaryumdaki Kiraz Karideslerinin tam sayısını hesaplamak mümkün olmaz, çünkü oldukça hızlı çoğalırlar.

Karidesler için en uygun sıcaklık 22-25°C’dir, ancak 15 ila 30°C’lik bir sıcaklıkta da bir süre yaşayabilirler. Suyun asitliği pH = 6,5-8, kN 3-10 aralığında olmalıdır. Çok yumuşak suda, genç karideslerin kabuğu yeterince güçlü olmayabilir.

Akvaryumda 0,5 – 1,5 mm’lik küçük fraksiyonlardaki zemin toprağının kullanılması iyi olacaktır. Filtreleme ve havalandırma düzenlenmelidir. Akvaryuma, üzerini yosunla kaplı bir kütük yerleştirilmesi tavsiye edilir: odun, yumurtadan yeni çıkmış karidesler için yiyecek görevi görecek ve yosun da ek bir barınak olacaktır.

İyi adapte olabilmelerine rağmen, Kiraz Karidesleri sudaki nitrat, amonyak ve bakır bileşiklerine karşı hassastırlar, yeni doldurulmuş olan bir akvaryuma yerleştirilmeleri tercih edilmez. Balıklar için olan bakır bazlı preparatlar ve salyangozlara karşı kullanılan maddeler bu kabuklulara zarar verebilir. Karidesler için bir başka tehlike de planaryalardır. Kiraz Karideslerin bulunduğu akvaryuma, özellikle, Kirazların en savunmasız olduğu, deri değiştirme zamanlarında, onlara barınak ve dinlenme yeri olarak hizmet edecek canlı bitkilerin dikilmesi zorunludur. Bu hayvanlar genellikle bitkilerin çalılıklarında otururken gözlemlenebilir, özellikle çeşitli yosun türlerini (Cava yosunu, Noel Yosunu ve diğerleri), Ricciayı, Kladoforayı, eğrelti otlarını severler. Karidesler, bu bitkilerin küçük yaprakları arasında karidesler kendileri için algler şeklinde ek yiyecekler ve yem süspansiyonları bulurlar.

Cava yosununun çalılıklarındaki Kiraz Karidesler
Cava yosununun çalılıklarındaki Kiraz Karidesler

Uyumluluk

Kirazların Karidesleri kesinlikle barışsever yaratıklardır, zamanlarının çoğunu yiyecek arayarak geçirirler, bitkilerin, toprağın, taşların ve akvaryumun camlarının üzerinde, bacaklarıyla hızla hareket ederek “otlanırlar”. Bunları gruplar halinde beslemek gerekir. Karidesler, mümkün olduğunca rahat hissedecekleri bir tür akvaryumuna yerleştirilebilirler. Bununla birlikte, bu kabuklular, Lepistesler, Moliler, neonlar, Zebra Balığı, Otocincluslar, Gök İncisi Daniolar gibi sakin ve saldırgan olmayan  küçük balıklarla iyi geçinirler. Ancak yine de oldukça savunmasızdırlar, bu nedenle küçük boyutlu balıklar bile onlara zarar verebilir, ayrıca Kiraz Karidesleri, aktif ve hareketli balıkların yanında sürekli stres altında olurlar, sık sık saklanırlar ve soluklaşabilirler. Bunların, cüce çiklitler de dâhil olmak üzere, herhangi bir çiklitle ve yırtıcı balıklarla birlikte beslenmesi tavsiye edilmez. Örneğin, Skalerler veya Botialar tüm kirazları hızla yok edebilir. Yırtıcı Helena Salyangozları da küçük Kirazları yakalayıp yiyebilir. Genç bireyler, ortak bir akvaryumda yüksek olasılıkla yeneceklerdir, bu durum, karideslerin yüksek doğurganlığının yanı sıra toprağa ve bitkilere saklanabilme yetenekleri ile kısmen telafi edilir. Bu nedenle, bu eklembacaklıların rahat bir yaşam sürmeleri için yoğun bitki örtüsü son derece gereklidir. Akvaryumdaki Kiraz Karideslerinin yaşam süresi genellikle bir buçuk yıldır, ancak hızla çoğalırlar ve popülasyonlarını sürdürürler.

Yemleme

Kiraz Karidesler yemek konusunda seçici değildir ve neredeyse hepçildirler. Ortak bir akvaryumda yaşıyorlarsa, genellikle balık yemlerinin kalıntıları onlara yeter. Sadece bazen onları kabuklulara özel kuru yemlerle beslemek gerekir.

Bazı durumlarda Karidesler, özellikle yayın balığı ve diğer dipte yaşayan türler için tabletler veya pullar söz konusu olduğunda, bunları daha balıklar onlara ulaşmadan hızla yiyebilirler.

Kiraz Karidesler bazen sebze, muz parçaları, marul yaprakları, meşe, fındık vb. gibi çeşitli ağaçlarla beslenir; bu durumda akvaryumun temizliğinin dikkatli bir şekilde izlenmesi ve yenmemiş olan artıkların temizlenmesi gerekir. Eğer Kirazlar karidesliklerde yaşıyorsa, günde bir kez, yemin tamamı en fazla 2-3 saat içinde yenilecek miktarlarla beslenmeleri gerekir.

Kiraz Karidesler sebze ve meyve parçalarını zevkle yerler
Kiraz Karidesler sebze ve meyve parçalarını zevkle yerler

Kirazlar mükemmel temizleyicilerdir, akvaryumdaki algleri, döküntüleri, ölü balıkları ve diğer atıkları yerler.

Tetra Şirketi, özellikle akvaryumda Karides severler için, karides ve diğer kabukluların beslenmesi adına mükemmel kalitede Tetra Crusta yem serisini oluşturmuştur. Yem, batan çubuklar ve granüller şeklinde üretilmiştir. Yüksek besin maddeleri ve vitamin içeriği dengeli beslenmeyi sağlar ve hastalıklara karşı direnci arttırır.

Üreme ve çoğaltma

Kiraz Karideslerin çoğaltılma işlemi nispeten basittir ve herhangi bir özel koşulun oluşturulmasını gerektirmez. Deri değiştirmenin gerçekleşmesinden kısa bir süre sonra, dişiler çiftleşmeye ve yumurtlamaya hazırdırlar. Erkekle dişiyi ayırt etmek çok zor değildir. Erkek bireyler oldukça çevik, daha küçük ve daha zayıf renklidir. Bunlarda, dişilerin içine yumurtladıkları eyer yoktur. Bunun aksine dişi bireyler oldukça sakin ve gösterişlidir, karın hatları yuvarlaktır, cinsel olgunluğa ulaştıktan sonra doygun bir kırmızı renkleri olur.

Yumurtlamaya hazır olan dişiler, suya, erkekleri çeken feromonları salgılarlar. Erkek ve dişi birbirlerini bulduktan sonra, bir çeşit evlilik dansı başlar – bireyler bütün bacaklarını ve antenlerini birbirlerine karşı sallarlar. Sonunda erkek, dişiyi uzuvlarıyla yakalar, sırt üstü çevirir ve genital açıklığın yakınına bir sperm torbası asar.

Çiftleşmenin sonunda dişi feromon salgılamayı bırakır ve erkekler de onlara olan ilgisini kaybeder. Daha sonra yumurtlama başlar. Dişinin gövdesinden çıkan yumurtalar sırayla erkeğin bıraktığı sperm paketinden geçerek döllenir. Bundan sonra döllenmiş sarı yumurta, özel iplikler yardımıyla karın bacaklara sabitlenir.

Yumurtası olan dişi Kiraz Karides
Yumurtası olan dişi Kiraz Karides

Dişi Kiraz Karidesler çok titiz bir ebeveyndir: düzenli olarak yumurtalara bakar, çamur parçacıklarını temizler, döllenmemiş ve bozulmuş olan yumurtaları temizler. Yumurtalara oksijen sağlamak için, bacaklarını kullanarak yumurtanın etrafında sürekli bir su akışı yaratırlar.

2-3 hafta sonra yumurtalarda siyah gözler görünür. Yumurtalardan yaklaşık 1 mm boyutundaki küçük karidesler hemen ortaya çıkar. Bunların akvaryumda görülmesi çok zordur çünkü genellikle toprakta saklanırlar ve neredeyse şeffaftırlar.

Akvaryumda yaprak üzerinde genç Kiraz Karides
Akvaryumda yaprak üzerinde genç Kiraz Karides

Bir dişi yumurtlama sırasında ortalama olarak 20-30 yavruyu dünyaya getirir. Yeni doğan bebekleri beslemek gerekli değildir, kendi kendilerine plankton ve bakteriyel filmle beslenirler. Büyüdükçe özel kuru yemlere geçilebilir.